Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)
Όταν η Julia Lehnen επισκέφθηκε την Κύπρο για πρώτη φορά το 2011, δεν υπήρχε ακόμα στα γερμανικά κάποιο μυθιστόρημα που να διαδραματίζεται στο νησί της Αφροδίτης. «Δεν μου αρέσει να διαβάζω ταξιδιωτικούς οδηγούς, με κουράζουν», παραδέχεται. Έπιασε τον ταύρο από τα κέρατα και έγραψε η ίδια το μυθιστόρημα που τότε μάταια αναζητούσε.
«Το Sehnsucht nach Zypern είναι το μυθιστόρημα», λέει η Lehnen, «που θα ήθελα να είχα μαζί μου το 2011 στην πτήση προς την Κύπρο, όταν τα δύο μου παιδιά, τότε 1 και 3 ετών, κοιμόντουσαν κατ΄ εξαίρεση και τα δυο και είχα επιτέλους χρόνο να διαβάσω.»
Το πλαίσιο της ιστορίας: Η Marie Sommer (Μαρί Σόμμερ), φοιτήτρια της δασολογίας, εκδρομικός τύπος με πίστη στον εαυτό της και στις ικανότητές της, ταξιδεύει στην Κύπρο το φθινόπωρο του 2013 για τετράμηνη πρακτική άσκηση στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Τροόδους. Είναι η εποχή της οικονομικής και τραπεζικής κρίσης. Έχοντας μόλις τερματίσει μια ασφυκτική σχέση, πέφτει με τα μούτρα στη δουλειά. Στον ελεύθερο χρόνο της επισκέπτεται πολυάριθμες τοποθεσίες που φέρουν το όνομα της Αφροδίτης για να συγγράψει έναν οδηγό πεζοπορίας. Η Μαρί κάνει σκοπό της την προστασία του πάρκου Τροόδου και παρά τις αντιξοότητες δεν τα βάζει κάτω. Προς τι; «Επειδή η γεωλογία και τα γηγενή βότανα του Τροόδους είναι μοναδικά, επειδή μπορείς να δεις και να κάνεις εδώ τόσα πολλά, επειδή το νησί έχει να προσφέρει πολύ περισσότερα από αμμουδιές και παραλίες», λέει η πρωταγωνίστρια της Lehnen.
Το diablog.eu δεν είχε ασχοληθεί μέχρι τώρα με τα λεγόμενα ελαφριά αναγνώσματα. Το Sehnsucht nach Zypern αποτελεί ωστόσο ένα επιτυχημένο πορτρέτο του νησιού, επειδή η Lehnen διατίθεται πολύ ευμενώς προς το νησί και αγαπά τους κατοίκους του. Στο συγγραφικό ντεμπούτο της βάζει έναν Άγγλο ερευνητή δημοσιογράφο να λέει: «Οι άνθρωποι περνούν οικονομική και τραπεζική κρίση – αλλά όποτε μιλάω μαζί τους αναφέρονται μόνο στην ομορφιά της ζωής». Η συγγραφέας έχει ερευνήσει σε βάθος τα κυπριακά δάση, τη χλωρίδα, την πανίδα και την ιστορία του νησιού, την πολιτική κατάσταση και τις προσδοκίες των νέων. Στο τέλος του βιβλίου ευχαριστεί εκτενώς όσους την συνέδραμαν με τις γνώσεις και την συνόδευσαν με τις συμβουλές τους.
Η Lehnen αναφέρεται σε πολλά θέματα που απασχολούν τις σύγχρονες νέες: Η Μαρί δεν αναζητά σύντροφο, ούτε καν κάποια ερωτική περιπέτεια, αλλά στο ανδροκρατούμενο επάγγελμά της έχει να κάνει με πολλούς (ενδιαφέροντες) συναδέλφους. Αναζητά την επαγγελματική της θέση στη γερμανική και την κυπριακή κοινωνία, οι σκέψεις της περιστρέφονται γύρω από την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων και την καταστροφή της φύσης (μόνιμο πρόβλημα στην Κύπρο ήδη από την αρχαιότητα), την προστασία της φύσης, τα αιφνίδια επενδυτικά σχέδια και τις πολιτικές δυνάμεις που θέλουν να τα επιβάλουν σχεδόν δια της βίας. Στο μυθιστόρημα επικρατεί αλληλεγγύη μεταξύ των γυναικών χωρίς να λείπουν οι αντιπαραθέσεις, υπάρχει έμπρακτη και συμβουλευτική αλληλοβοήθεια.
Η Lehnen δεν παραλείπει τα ιδιαίτερα τοπικά προβλήματα. Δεν καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του διηγήματος, αλλά και δεν τα παρακάμπτει. Την απλή ερώτηση «πού γεννήθηκες/που γεννηθήκατε;» ακολουθεί η αναφορά στον ελληνικό νότο ή στον βορρά, στα από το 1974 κατεχόμενα εδάφη.
Η Μαρί ρωτάει μια ηλικιωμένη Κύπρια που της κάνει μαθήματα ελληνικών: «Είσαστε υπέρ της επανένωσης της Κύπρου;» Η Ευγενία απαντά: «Καλύτερα να ρωτήσετε κάποιον άλλον, τους νεότερους Κύπριους» αλλά λέει στη συνέχεια και τη γνώμη της. «Αυτή είναι η δική μου άποψή, οι επόμενες γενιές μπορούν να το αντιμετωπίσουν το θέμα διαφορετικά». Αργότερα η Μαρί επισκέπτεται με Ελληνοκύπριους συνομήλικους της μια χορευτική εκδήλωση στο κατεχόμενο τμήμα της Λευκωσίας και ένα ορθόδοξο μοναστήρι στη βόρεια Κύπρο. Η Lehnen γράφει: «Για τη Μαρί τα λόγια της Ευγενίας ακούστηκαν σκληρά και σκέφτηκε τη γιαγιά της, η οποία είχε εκτοπιστεί από την Ανατολική Πομερανία στα τέλη του πολέμου». Πρόσφυγες υπάρχουν παντού. Ένα από τα δυνατά σημεία του βιβλίου είναι γενικά η σύγκριση μεταξύ Κύπρου και Γερμανίας. Η οικογένεια της Μαρί έχει αναδείξει αρκετούς δασολόγους. Έτσι διαθέτει επαγγελματικές γνώσεις και μπορεί να κάνει παραλληλισμούς και να κατονομάσει ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στις δυο χώρες. Μετά από την τετράμηνη πρακτική άσκηση στην Κύπρο επιστρέφει στη Γερμανία την εποχή των Χριστουγέννων, μια περίοδο περισυλλογής. Σε μεγάλους περίπατους στο δάσος κάνει αναδρομή των όσων έζησε στην Κύπρο. Ακολουθεί απανωτά μια δίμηνη εξειδικευμένη πρακτική άσκηση στην ορεινή δασική περιοχή Hochsauerland. Εξωτική εντέλει δεν είναι μόνο η Κύπρος, αλλά και η Γερμανία. Η Μαρί συμμετέχει στο καρναβάλι της Κολωνίας, όπου ανήκει στα σημαντικότερα γεγονότα του χρόνου. Αυτό κι αν δεν είναι εξωτισμός και αλλοφροσύνη, όχι μόνο για τους ξένους, αλλά και για τους Γερμανούς των βορειότερων περιοχών.
Η Lehnen απολαμβάνει την πολυτέλεια που της δίνεται να ξεδιπλώσει την ιστορία της σε 350 σελίδες. Έπαινος αξίζει στον εκδότη που της έδωσε τη δυνατότητα αυτή σε καιρούς έλλειψης χαρτιού.
Ρομαντικά μυθιστορήματα/αισθηματικές ιστορίες δεν αρέσουν στον καθένα. Η Lehnen περιγράφει το δίλημμα της Μαρί μεταξύ δασοκομίας και αρχαιολογίας, τη στάση της απέναντι στους άνδρες και τον επαγγελματισμό, τους εν μέρει διαφορετικούς τρόπους σκέψης των νεαρών γυναικών στη Γερμανία κα την Κύπρο. Οι άνδρες που συναντά η Μαρί περιγράφονται με μεγάλη ακρίβεια: ανάστημα, χαρακτηριστικά προσώπου, μαλλιά, χρώμα των ματιών.
Στο τελευταίο τρίτο του βιβλίου η Μαρί φέρνει την κυπριακή κοινωνία άνω κάτω ως άλλη μάχιμη Αφροδίτη. Ναι, μάχιμη, γιατί η Lehnen παρουσιάζει και άλλες, μάλλον άγνωστες πτυχές της θεάς.
«Η Αφροδίτη δεν ήταν μόνο η θεά της γονιμότητας και του έρωτα, αλλά και στρατηλάτις. Ένα από τα πολλά προσωνύμια της είναι έγχειος που σημαίνει λογχοφόρος, ένοπλος», της λέει ένας αρχαιολόγος. Στα Κούκλια Πάφου εκτίθεται μια κωνική και σκούρα πέτρα ύψους ενός μέτρου, μια ανεικονική αναπαράσταση της Αφροδίτης. Όταν η λατρεία της μεταφέρθηκε στην Κύπρο από την απέναντι μικρασιατική ακτή με μετανάστες από τη Σιδώνα, εξακολουθούσε να ονομάζεται Αχερά ή Ασερά. Στην προβιβλική εποχή οι Ισραηλίτες την λάτρευαν μαζί με τον Γιαχβέ, τον θεό της ερήμου, αλλά η θεά εξαφανίστηκε με την επικράτηση της πατριαρχίας. Στην Κύπρο επιβίωσε μέχρις ότου οι ελληνόφωνοι άποικοι την εξομοίωσαν με την Αφροδίτη και την οικειοποιήθηκαν θρησκευτικά. Η Lehnen ενυφαίνει στην ιστορία γνώσεις και στοιχεία για το νησί δημιουργώντας μια πυκνή αφηγηματική ατμόσφαιρα. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει επιπρόσθετα ένα οκτασέλιδο παράρτημα με αξιοθέατα της Κύπρου επιλεγμένα από τη συγγραφέα.
Στο εξώφυλλο της έντυπης έκδοσης θα ταίριαζε περισσότερο μια φωτογραφία από τα βουνά του Τροόδους, μια και στο μυθιστόρημα ο δεδηλωμένος στόχος του κυπριακού Τμήματος Δασών είναι να προσελκύσει τους επισκέπτες στο καταπράσινο εσωτερικό του νησιού.
Το μυθιστόρημα Sehnsucht nach Zypern (Κυπριακή νόστος) κυκλοφόρησε το 2021 (στα γερμανικά) ως βιβλίο τσέπης και E-Book από τον εκδοτικό οίκο Größenwahn Verlag και ως ηχητικό βιβλίο από τις εκδόσεις Saga/Egmont–Verlag.
Η συγγραφέας
Η Δρ. Julia Lehnen-Vollmer σπούδασε γαλλική και ισπανική φιλολογία, έχει διδακτορικό στη θεολογία και εργάζεται ως καθηγήτρια στην Κολωνία. Τα τελευταία χρόνια επισκέφτηκε εκτενώς τον ελληνόφωνο χώρο, μ.τ.α. την Αθήνα και τα νησιά Κάλυμνος, Κως, Κρήτη, Μύκονος, Νάξος, Ρόδος, Σάμος – και φυσικά την Κύπρο.
Κείμενο: Α. Τσίγκας. Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από τον συγγραφέα ©Αιμίλιο Σολωμού στο μονοπάτι Άρτεμις του Εθνικού Δασικού Πάρκου Τροόδους.
Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)
Ακόμα και η αρχή σε κάνει να θέλεις να συνεχίσεις να διαβάζεις… αυτές οι όμορφες περιγραφές της φύσης. Έχοντας ήδη “πεζοπορήσει” σε κάποια μέρη του νέου μου νησιού, μπόρεσα πραγματικά να βρω τον εαυτό μου στο κείμενο. Όταν περιγράφεται το τοπίο στα βουνά, πρέπει να σκεφτώ την τελευταία μου πεζοπορία στο φράγμα Ξυλιάτου, αλλά περιέργως και τις όμορφες πεζοπορίες στα βουνά Harz. Αλλά μπόρεσα να ταυτιστώ ιδιαίτερα με τη νεαρή γυναίκα που προσπαθεί να αποδείξει τον εαυτό της εκεί στον ανδρικό τομέα της δουλειάς της και απολαμβάνει τη ρουστίκ ζωή στην εξοχή. Οι σκηνές που περιγράφονται μου θυμίζουν τις διακοπές μου στα βουνά Harz ή στην Αλσατία, κοντά στο Colmar. Ένα μοναχικό σπίτι από το οποίο δεν περνούσαν περισσότεροι από πέντε πεζοί κάθε μέρα, όπου είχαμε εκτρέψει το ρέμα μέσω ενός σωλήνα για να μπορούμε να κάνουμε ντους λίγα μέτρα πιο κάτω.
Αλλά αυτό που βρήκα πιο αστείο ήταν τα αποσπάσματα όπου περιγράφεται ο χαρακτήρας της νεαρής γυναίκας:
“Τι την είχε βοηθήσει τότε; Αυτό που είχε περισσότερο από όλους τους άνδρες γύρω της: μυαλό!”
“Σε γενικές γραμμές, πίστευε ότι οι άνδρες δεν πρέπει να ψεκάζουν τόσο πολύ άρωμα ώστε οι άλλοι να μην μπορούν να αναπνεύσουν. Της άρεσε περισσότερο όταν ένας άντρας μύριζε σαν δάσος, αλλά αυτό το κρατούσε για τον εαυτό της”.
Και βρίσκω ιδιαίτερα σημαντική τη φράση της αρραβωνιαστικιάς του Δασάρχη:
Marie: “Η ελκυστικότητα είναι ωραία και καλή, αλλά οι γυναίκες δεν πρέπει να κρίνονται μόνο από την εμφάνισή τους”.
Η αρραβωνιαστικιά του Förster: “Ακριβώς έτσι το βλέπω, αλλά η ελκυστικότητα και η εξυπνάδα δεν χρειάζεται να αντιφάσκουν μεταξύ τους! Θα μπορούσες να τονίσεις λίγο περισσότερο τα όμορφα πράσινα μάτια σου”.
👍 Ναι, απολύτως! Οι έξυπνες γυναίκες επιτρέπεται να είναι και όμορφες!