Το ψηφιδωτό της νύχτας

Η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου για πρώτη φορά στα γερμανικά

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου είναι μια από τις πλέον έγκριτες σύγχρονες Ελληνίδες ποιήτριες, έργα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Στον γερμανόφωνο χώρο ήταν ωστόσο μέχρι πρότινος σχεδόν άγνωστη.

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου έλαβε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας πριν από είκοσι σχεδόν χρόνια και ποικίλα έργα της έχουν ήδη μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά και ιταλικά – αλλά στην πλέον διαδεδομένη γλώσσα της ΕΕ, τα γερμανικά, είχε τυπωθεί μέχρι τώρα μόνο ένα ποίημά της στην Αυστρία σε μετάφραση του Γιώργη Φωτόπουλου.
Η όγδοη και πρόσφατα εκδοθείσα ποιητική της συλλογή «Το ψηφιδωτό της νύχτας» είναι η πρώτη μετάφραση μιας ολοκληρωμένης εργασίας της στα γερμανικά και μάλιστα σε δίγλωσση έκδοση.

Η γερμανική έκδοση

Ο ποιητικός κύκλος αποτελείται από σαράντα οκτώ ποιήματα που περιστρέφονται γύρω από τις πολλαπλές έννοιες της νύχτας: Είναι η νύχτα των κινδύνων στην πόλη, η νύχτα της μοναξιάς στο σπίτι, η νύχτα των αναμνήσεων και της λήθης, η νύχτα της αφύπνισης του ασυνείδητου, η νύχτα της θάλασσας στο τέλος του καλοκαιριού, η νύχτα της λαχτάρας για αγάπη, η νύχτα του θαύματος της επούλωσης των πληγών, η νύχτα ως επιτομή του θανάτου και το τέλος της νύχτας ως ανάσταση, αλλά και η νύχτα της εποχής μας όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα και κάθε ανθρώπινη αξία δοκιμάζονται και αμφισβητούνται… για να αναφέρουμε μερικούς από τους συνειρμούς του κύκλου.
Μέσα από αυτές τις απλές αντιθέσεις που εμπεριέχει η έννοια της νύχτας, τα ποιήματα συνδέονται μεταξύ τους για να εμβαθύνουν και να ανιχνεύσουν το άγνωστο, το τρομακτικό σκοτάδι στη δημιουργική του δυνατότητα και δύναμη και να το μεταλλάξουν σε ποιητικό έργο. Με αυτόν τον τρόπο ανασύρουν από έναν σπάνια εκτιμώμενο χρόνο και έναν φαινομενικά σκοτεινό χώρο της ζωής μας λέξεις και εικόνες που εκδηλώνουν τη χαρά της ζωής, που τελικά στρέφονται και ενάντια στη ζοφερότητα μιας ομοιόμορφης, παγκοσμιοποιημένης πραγματικότητας που εμπορεύεται μη πραγματοποιήσιμα όνειρα και αντιμετωπίζει τους ανθρώπους αποκλειστικά ως αριθμούς.
Τα ποιήματα του τόμου γεννήθηκαν στον Σαρωνικό, στις Σπέτσες στα ανατολικά της Πελοποννήσου, όπου και γράφτηκαν τα περισσότερα. Ο τόπος της δημιουργίας έχει μεγάλη σημασία στο έργο της Ιουλίτας Ηλιοπούλου. Οι διάφορες όψεις αυτού του νησιώτικου κόσμου, η παραλία, τα κύματα, το φως του ήλιου, το φεγγάρι πάνω από τη θάλασσα, λαμπυρίζουν σαν ψηφίδες.

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου λέει: «Τα περισσότερα ποιήματα από το Ψηφιδωτό της Νύχτας έχουν γραφτεί στη διάρκεια δύο χρόνων. Κάθε φορά η νύχτα παίρνει διαφορετική διάσταση, είναι η θαλασσινή νύχτα στις Σπέτσες που αγαπώ ιδιαίτερα, αλλά και με τη μεταφορική έννοια, το άδικο, το τέλος του αιώνα, οι δυσχέρειες, η απουσία και η ερωτική επιθυμία στην απουσία… Αγαπώ παράφορα την ημέρα και όχι την νύχτα, περιμένω να ξημερώσει, δουλεύω πρωί και όχι βράδυ.» (ολόκληρη η συνέντευξη εδώ)

Η ελληνική έκδοση

Από τη γερμανική έκδοση

ΙΧΝΟΣ
Ἴχνος χρόνου κανένα
Σάν ἀπάτητο τῆς μνήμης τό ἔδαφος
Κάθε πού τό περνᾶ, ὅμοια νερό, τό φιλί
Ἐπιστρέφει πιό νέο
Βουλιάζει – βῆμα στήν ἄμμο –
Σκέψεις, εἰκόνες, αἰσθήματα
Κι ὕστερα δυνατά πιό πολύ
Ξαναφέρνει
Τή λαχτάρα πού κοίταγα
Καί μέσα στό πλῆθος σέ βρῆκα
«Αὔριο, αὔριο»
Σάν γιά πρώτη φορά
Ἴχνος χρόνου κανένα ἀφήνοντας
Ὁ παλιός ἔρωτάς μας
Πιό νέος
«Αὔριο. Στήν ἀγκαλιά μου. Ξανά».
SPUR
Keine Spur von Zeit
Scheint unberührbar des Erinnerns Grund
Immer wenn wie Wasser der Kuss ihn überquert
Und verjüngt dann wiederkehrt
Versenkt er – Schritt im Sand –
Gedanken, Bilder und Gefühle
Und bringt dann stärker noch
Die Sehnsucht mir zurück
Die einstmals ich empfand
Da in der Menge ich dich fand
«Morgen, morgen»
Ist unsere alte Liebe
Jünger noch
Als wär’s das erste Mal
Und keine Spur von Zeit
«Morgen. In meinen Armen. Wieder.»

Το βιβλίο (στα γερμανικά)
Ioulita Iliopoulou, Das Mosaik der Nacht
Gedichte – Griechisch und Deutsch
Σε μετάφραση του Γιώργη Φωτόπουλου
εκδόσεις Razamba, Offenbach 2023
μαλακό εξώφυλλο, 130 σελίδες, 18 €
ISBN 978-3-941725-68-3

Το βιβλίο περιέχει κάτι ξεχωριστό: μέσω ενός κωδικού QR μπορείτε να ακούσετε μια μελοποίηση των ποιημάτων, τη μουσική που συνέθεσε για το Ψηφιδωτό της νύχτας ο Γιώργος Κουρουπός.
Ποίηση: Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Σύνθεση: Γιώργος Κουρουπός. Φωνητικά: Μάιρα Μηλολιδάκη. Πιάνο: Τίτος Γουβέλης.
Δύο ακουστικά δείγματα στον ιστότοπο των εκδόσεων εδώ (στο γερμανικό κείμενο κάτω κάτω)

Το βιβλίο (στα ελληνικά)
Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Το ψηφιδωτό της νύχτας
εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα 2018
μαλακό εξώφυλλο, 64 σελίδες
ISBN 978-960-17-0379-4

©ιδιωτική συλλογή

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου
σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Το 1987 εκδόθηκε η πρώτη της ποιητική συλλογή «Καλούς ενιαυτούς Μάρκο». Ακολούθησαν άλλα επτά έργα, μεταξύ των οποίων και το παραμύθι «Τι ζητάει ο Ζήνων;», το οποίο τιμήθηκε το 2005 με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Επίσης έγραψε λιμπρέτα και ποιητικά κείμενα για τραγούδια του Γιώργου Κουρουπού, συνεργάστηκε με την Ορχήστρα των Χρωμάτων του Μάνου Χατζιδάκι και το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη στη δημιουργία προγραμμάτων λόγου και μουσικής.

 

 

©Νέλλη Τραγουστή

Ο Γιώργης Φωτόπουλος
γεννήθηκε στο Ανατολικό Βερολίνο και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Οπτική Επικοινωνία στη Σχολή Καλών Τεχνών του Βερολίνου, αποφοίτησε με Master of Arts στη Φιλοσοφία και στις Επιστήμες Επικοινωνίας και Κινηματογράφου στο FU Berlin. Είναι αυτοδίδακτος στην παραγωγή ταινιών, βοηθός σκηνοθέτη και υπεύθυνος παραγωγής αρκετών κινηματογραφικών παραγωγών μεγάλου μήκους. Δίδαξε και παρέδωσε σεμινάρια για τον κινηματογράφο στην Ελλάδα. Έχει ολοκληρώσει πολυάριθμες μεταφράσεις ελληνικής ποίησης στα γερμανικά. Γυρίζει ντοκιμαντέρ για τον σταθμό Arte και άλλους τηλεοπτικούς σταθμούς.

 

 

©Χάρης Ακριβιάδης

Ο Γιώργος Κουρουπός
εργάζεται ως συνθέτης και μουσικός διευθυντής στην Αθήνα. Το έργο του περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα μουσικής σύνθεσης για όπερες βασισμένες σε λιμπρέτα των Γιώργου Χειμωνά, Ιουλίτας Ηλιοπούλου και Ευγένιου Τριβιζά, για ένα θεατρικό έργο του Μιγκέλ ντε Θερβάντες, καθώς, μεταξύ άλλων, και για ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και για μια χορογραφία του John Neumeier. Διετέλεσε πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας των Χρωμάτων του Μάνου Χατζιδάκι και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

 

 

Το ψηφιδωτό της νύχτας στο Biblionet εδώ (με κριτικές και παρουσιάσεις)
Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου σε συνέντευξη εδώ (φωτογραφίες του Νίκου Δήμου με τον Σεφέρη και η ιστορία της δημιουργίας τους εδώ)
Ο Γιώργης Φωτόπουλος στο diablog εδώ

Ποίηση: Ιουλίτα Ηλιοπούλου με την ευγενική παραχώρηση των εκδοτικών οίκων. Μετάφραση στα γερμανικά από τον Γιώργη Φωτόπουλο. Σύνταξη και μετάφραση κειμένου: Α. Τσίγκας. Απεικονίσεις: εκδόσεις Razamba, εκδόσεις Ύψιλον, ιδιωτ. συλλογή, Νέλλη Τραγουστή, Χάρης Ακριβιάδης.

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε