Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)
Η φωτογράφος Έλενα Κωνσταντίνου και ο συγγραφέας Σωφρόνης Σωφρονίου δείχνουν στο diablog.eu με το φωτογραφικό τους πρότζεκτ το εύρος της πολυπολιτισμικότητας των μεταναστών στην Κύπρο.
Στον σύγχρονο κόσμο ένα από τα μεγαλύτερα και πιο πολυσύνθετα φαινόμενα είναι αυτό της μετακίνησης ανθρώπων από μια χώρα σε μια άλλη. Είναι επίσης ένα φαινόμενο που δεν μπορεί να αγνοηθεί ή να υποβαθμιστεί, ειδικά σε χώρες με δημοκρατικά συστήματα. Η Κύπρος αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση. Παρότι και η ίδια έχει βιώσει μια μακραίωνη εμπειρία πληθυσμιακών μετακινήσεων, δεν είναι καθόλου εύκολο να συνοψιστούν οι τωρινοί άξονες που αφορούν αυτά τα θέματα.
Οι βασικές μετακινήσεις των τελευταίων δεκαετιών είναι:
β) ζήτηση ξένων οικιακών εργατριών (Φιλιππίνες, Σρι Λάνκα, Βιετνάμ, κ.α.) από εύπορες οικογένειες του νησιού ή γυναικών που αναλαμβάνουν τη φροντίδα ηλικιωμένων,
γ) εργάτες και φοιτητές από χώρες όπως η Ινδία, το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν,
δ) εύποροι Άγγλοι, Ρώσοι, Ισραηλίτες κ.α. που επιλέγουν διαχρονικά την Κύπρο ως χώρο μόνιμης ή προσωρινής διαμονής, και
ε) αιτητές ασύλου από χώρες με μεγάλες πολιτικές αναταραχές όπως είναι η Συρία και αρκετές αφρικανικές χώρες (Νιγηρία, Καμερούν, κ.α.).
Υπολογίζεται πως τουλάχιστον το ένα πέμπτο του πληθυσμού στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές αποτελείται από ξένους υπήκοους.
Σε αυτό το ραγδαία εξελισσόμενο πλαίσιο μετακινήσεων έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο της μαξιμαλιστικής και ταυτόχρονα κατακερματισμένης ενημέρωσης από τα ντόπια μίντια. Με έντονο συνήθως ύφος παρουσιάζονται χωρίς εμβάθυνση ειδήσεις με μονοδιάστατη προσήλωση στον εντυπωσιασμό. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι ειδήσεις που αφορούν τους ξένους στην Κύπρο επικεντρώνονται σε θέματα που υπονοούν τρόμο και αβεβαιότητα. Έτσι διαχέεται στη γενική αντίληψη μια μόνο διάσταση της πραγματικότητας. Κατά τη γνώμη μας, η πιο σημαντική απώλεια από αυτή την ανεύθυνη στάση των ΜΜΕ αφορά την αποτροπή των ντόπιων από το να αναμιχθούν ουσιαστικά με τα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτιστικά θέματα που προκύπτουν λόγω της συνεχούς αλλαγής του πληθυσμιακού τοπίου της Κύπρου.
Παρατηρώντας τις πιο πάνω πρακτικές, εντοπίσαμε πως υπάρχει ένας συστηματικός παραγκωνισμός ουσιωδών καταστάσεων, συμπεριφορών και σχέσεων. Σε αυτά τα σημεία είναι που επιλέξαμε να επικεντρωθούμε, σε ένα πρότζεκτ στη βάση φωτογραφικό. Λαμβάνοντας υπόψη το σχετικά μικρό μέγεθος της Κύπρου, μας αιφνιδίασε το εύρος της πολυπολιτισμικότητας που την διέπει. Στην ως τώρα περιήγηση και συμμετοχή μας στους παράλληλους κόσμους που έχουν δομήσει οι ξένοι στην Κύπρο, αναδεικνύονται μια σειρά από «πλάγια» θέματα, τα οποία αγγίζουν, πιστεύουμε, τον πυρήνα των μεταλλαγών που λαμβάνουν χώρα εδώ και τρεις τουλάχιστον δεκαετίες στο νησί μας.
Αφρικανοί από τη Νιγηρία και το Καμερούν στο ορεινό χωριό Παλαιχώρι, πενήντα χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Λευκωσία. Πολλοί αιτητές ασύλου παραγκωνίζονται εξ αρχής από τις μεγάλες πόλεις και αναζητούν στέγη σε μικρά χωριά, κυρίως σε τόπους που η αστυφιλία έχει καταστήσει σε μεγάλο βαθμό ανενεργούς. Στο τραπέζι η λίστα με τα λιγοστά επιτρεπόμενα επαγγέλματα που μπορούν να εκτελούν άνθρωποι που βρίσκονται κάτω από το καθεστώς αιτητή ασύλου.
Αφρικανοί από το Καμερούν στο χωριό Παλαιχώρι. Μερικές από τις παρατηρήσεις που συναντούμε σε όλες σχεδόν τις επαφές μας με ξένους και με μετανάστες, αφορούν τις όψεις εναλλακτικών μοντέλων οικονομίας τα οποία αναπτύσσονται κάτω από ιδιάζουσες συνθήκες. Εδώ παρατηρούμε έναν «πλανώδιο» κουρέα και τον πελάτη του στην αυλή ενός σπιτιού όπου ζουν περίπου 20 Αφρικανοί. Στην ταξιδιωτική βαλίτσα τοποθετούνται και μεταφέρονται τα σύνεργα για την εργασία.
Ναός Σιχ στο δήμο Λιβάδια Λάρνακας. Η συμμετοχική ανέγερση ή μεταποίηση ναών από τους Ινδούς Σιχ ή τους Ινδουιστές, φωτίζει ακόμα ένα ιδιότυπο οικονομικό μοντέλο, κατά το οποίο μια ομάδα ανθρώπων καταφέρνει να ορίζει συμμετοχικά τους χώρους λατρείας που την αφορούν, αγοράζοντας ή ανεγείροντας πρόχειρα κτίρια για αυτούς τους σκοπούς. Έτσι επιτυγχάνεται να έρθουν σε συνεργασία χιλιάδες μέλη κάποιας υποκοινότητας και να εμφανιστεί μια εκτεταμένη δυναμική, που τους επιτρέπει να προγραμματιστούν και να κοιτάξουν προς το μέλλον της εξέλιξής τους στην Κύπρο.
Κυπρία γυναίκα από το χωριό Παλαιχώρι με τη βοηθό της από τη Σρι Λάνκα. Χιλιάδες ξένες γυναίκες στην Κύπρο ζουν και εργάζονται ως βοηθοί ηλικιωμένων ατόμων, διαμένοντας στο ίδιο σπίτι μαζί τους. Οι σχέσεις που αναπτύσσονται είναι πολύπλευρες και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες. Η άδεια παραμονής αυτών των γυναικών στο νησί είναι συνήθως περιορισμένης διάρκειας.
Γυναίκες από τις Φιλιππίνες σε Καθολικό ναό στη Λεμεσό.
Αφρικανοί από τη Σομαλία, Νιγηρία και Καμερούν σε πάρτυ γενεθλίων στο χωρίο Άγιος Ιωάννης της Λεμεσού.
Γυναίκες από το Νεπάλ σε ad-hoc χώρο αισθητικής στη Λεμεσό. Κάθε Κυριακή, τη μοναδική μέρα άδειας που έχουν οι περισσότερες ξένες στην Κύπρο, στήνεται αυτός ο προσωρινός χώρος αισθητικής σε ένα παράπλευρο δωμάτιο εστιατορίου.
Εργάτης από το Μπανγκλαντές μαζεύει σταφύλια τον Νοέμβριο του 2020 στο ορεινό χωριό Άλωνα. Σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζεται το φαινόμενο οι Κύπριοι εργοδότες να πληρώνουν τους ξένους εργάτες με πολύ χαμηλούς μισθούς, λαμβάνοντας υπόψη τις ισοτιμίες στις χώρες των ξένων αντί τις οικονομικές πραγματικότητες στην Κύπρο.
Τυπικό κυπριακό κτίσμα στο χωριό Αθηαίνου, μεταποιημένο σε ινδουιστικό ναό.
Κείμενο: Σωφρόνης Σωφρονίου. Φωτογραφίες: Έλενα Κωνσταντίνου.
Η Έλενα Κωνσταντίνου γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1987. Αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2012. Από το 2013 έως το 2015 εργάστηκε ως φωτογράφος προϊόντων στο Λονδίνο. Την τελευταία δεκαετία έχει αναπτύξει έντονο ενδιαφέρον για τα ταξίδια και την καταγραφή των πολιτισμών μέσω της οπτικής αφήγησης. Από αυτό προέκυψε μια ατομική έκθεση. Ζει και εργάζεται στην Λεμεσό.
Ο Σωφρόνης Σωφρονίου γεννήθηκε στο Παλαιχώρι. Σπούδασε ψυχολογία στη Λευκωσία και νευροεπιστήμες στη Νέα Υόρκη. Το πρώτο του βιβλίο, Οι Πρωτόπλαστοι (Το Ροδακιό), τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος Κύπρου και με το Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου μυθιστοριογράφου «Μένης Κουμανταρέας» της Εταιρείας Συγγραφέων (2016). Το δεύτερό του βιβλίο, Αργός Σίδηρος, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες. Αποσπάσματα από τον Αργό Σίδηρο έχουν δημοσιευτεί στο Περιοδικό Μεταφράσεων του Πανεπιστημίου Princeton (Inventory, 2019).
Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)