Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)
Το σχόλιο της Μόνικα Μπεργκ για το μότο της 14ης documenta «Μαθαίνοντας από την Αθήνα» εντάσσεται σε μια σειρά προσωπικών τοποθετήσεων που ξεκίνησε το diablog.eu με θέμα το τι έχουμε πράγματι να διδαχθούμε από την ή στην πόλη αυτή. Γραμμένες από ανθρώπους που γεννήθηκαν ή ζουν εδώ και καιρό στην Αθήνα, μαρτυρούν την αυτοεκτίμηση και την περηφάνια των κατοίκων της ενώπιον της γενικότερης ανωμαλίας σε μια πόλη που φέρει αφενός τα σημάδια της κρίσης, αφετέρου διαθέτει βαθύτερη μνήμη σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που η Αθήνα υπερασπίζεται τη ζωντάνια της σε αντίξοες συνθήκες.
Τελειώνοντας το λύκειο στη Γερμανική Σχολή Αθηνών πήγα για σπουδές στη Γερμανία. Ένιωθα εκεί συνεπαρμένη από την τάση για σχεδιασμό που διακρίνει τους ανθρώπους αυτής της χώρας. Τα πάντα φάνταζαν προγραμματιζόμενα, καλομελετημένα, ζυγιασμένα – και στο πνεύμα του αρχικού στόχου τελικά ακόμα και αξιολογήσιμα. Χρόνια αργότερα, έχοντας εργαστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στη Γερμανία, βρέθηκα σε μια κρίσιμη φάση επαγγελματικού προσανατολισμού και αναζήτησα τη βοήθεια επαγγελματία συμβούλου. Θυμάμαι ακόμα καθαρά τη στιγμή που με ρώτησε: «Κυρία Μπεργκ, τι θέλετε να έχετε πετύχει σε πέντε χρόνια;» Πάγωσα, ένοιωσα ξαφνικά το κεφάλι μου κενό: «Εγώ δεν ξέρω καν τι θα ξημερώσει ο επόμενος μήνας», του είπα. Ο σύμβουλος μού επισήμανε ευγενικά ότι αυτό που ξεστόμισα δεν ήταν μάλλον η απάντηση που θα προσδοκούσαν να ακούσουν οι μελλοντικοί προϊστάμενοί μου στην επαγγελματική συνέντευξη.
Το γεγονός ότι ζω εδώ και εννέα χρόνια ξανά στην Ελλάδα, σε μια χώρα με αρκετά περιορισμένη ασφάλεια προγραμματισμού, ταιριάζει στην αμφίρροπη στάση μου απέναντί της. Αν και είμαι το δίχως άλλο σε θέση να οργανώσω κάτι με λεπτομέρεια από την αρχή μέχρι το τέλος, μου αρέσει να κρατάω πάντα μια πισινή σε περίπτωση που την τελευταία στιγμή αλλάξω γνώμη. Αλλά υπάρχει και μια άλλη διάσταση: και μόνο η επίγνωση του κινδύνου ότι το προ ολίγου άριστα καταστρωμένο σχέδιο μπορεί για απρόβλεπτους λόγους να είναι την επόμενη στιγμή άκυρο και για πέταμα, δίνει στη ζωή μια ιδιαίτερη ένταση.
Τη στιγμή που ένα σχέδιο αποτυγχάνει, οι σκέψεις αρχίζουν να αλλάζουν διεύθυνση. Ξαφνικά απελευθερώνεται η ενέργεια και η δημιουργικότητα, τα εμπόδια μεταμορφώνονται σε γέφυρες, εμφανίζονται νέες προοπτικές, ο ορίζοντας ανοίγει και γίνεται πολυδιάστατος.
Η ασφάλεια προγραμματισμού είναι μια υπέροχη γερμανική έννοια. Είναι ολοκληρωμένη, έχει ρυθμό, ακούγεται τέλεια στ’ αυτιά μου. Η έννοια αυτή εκφράζει ένα ουσιαστικό στοιχείο της γερμανικής νοοτροπίας: η ζωή είναι σχεδιάσιμη και ελεγχόμενη και ως εκ τούτου και εξασφαλισμένη. Δεν είναι όμως έτσι.
Μαθαίνοντας από την Αθήνα σημαίνει να δεχόμαστε το βέτο που μας βάζει η ζωή απέναντι στις ιδέες και τα σχέδιά μας και να αντιδρούμε ανάλογα.
Το πού θέλω να βρίσκομαι σε πέντε χρόνια, ούτε και σήμερα, τον Ιούνιο του 2017, δεν το ξέρω ακόμη…
Η Μόνικα Μπεργκ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971, φοίτησε στη Γερμανική Σχολή Αθηνών και σπούδασε πολιτικές επιστήμες στη Φρανκφούρτη και τη Βόννη. Από το 1998 έως το 2008 διηύθυνε το πολιτικό γραφείο βουλευτή της γερμανικής βουλής. Από το 2008 ζει πάλι στην Αθήνα. Mέχρι το 2012 ήταν εκπαιδευτική σύμβουλος της DAAD, έκτοτε εργάζεται ως επιστημονική συνεργάτιδα του γραφείου Αθηνών του ιδρύματος Friedrich–Ebert–Stiftung.
Επιμέλεια: Andrea Schellinger, Φωτογραφίες: Michaela Prinzinger, Andrea Mavroidis
Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)