Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)
Το diablog.eu λειτουργεί από τον Αύγουστο του 2014 και έχει ως θέμα αφενός τη σύγχρονη ελληνική πολιτιστική παραγωγή στους τομείς της λογοτεχνίας, της μουσικής, των εικαστικών, του κινηματογράφου και του θεάτρου, αφετέρου τους σύγχρονους Γερμανούς δημιουργούς που μέσα από το έργο τους καλλιεργούν μια βαθειά σχέση με την Ελλάδα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μετάφραση, η οποία τελικά διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην πραγματοποίηση κάθε μορφής πολιτιστικής ανταλλαγής. Η Michaela Prinzinger, αρχισυντάκτρια του ιστολογίου και μεταφράστρια των έργων του Πέτρου Μάρκαρη στα Γερμανικά, μίλησε με την Andrea Schellinger, Goethe-Institut Αθηνών.
Πού βασίζεται το σχέδιο του diablog.eu;
Το σχέδιο αυτό βασίζεται στην οικονομία αντιπραγματισμού και στη φιλοσοφία της φιλίας: Εγώ σου δίνω ένα κείμενο, εσύ μου δίνεις μια μετάφραση. Εσύ μου δίνεις μια εικόνα, εγώ σου δίνω ένα κείμενο. Μπορεί να ακούγεται ρομαντικό. Αλλά ο ρομαντισμός ήταν, από τη σκοπιά των ιστορικών ιδεών, μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές επιτυχίες της Γερμανίας.
Για ποιο λόγο εδώ (Βερολίνο) και τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή (2014) μια Πύλη για τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό; Τι σας παρακίνησε να αφιερώσετε στο «παραπαίδι» της Ευρώπης, την λευκή αυτή κηλίδα στον ευρωπαϊκό λογοτεχνικό χάρτη, την Ελλάδα, μια ψηφιακή πλατφόρμα;
Οι γερμανοελληνικές σχέσεις έχουν υποστεί φθορά, η Ελλάδα είναι καταρρακωμένη. Είναι η ώρα να τείνουμε χέρι αλληλεγγύης. Κάθε οικονομική κρίση εμπεριέχει και μια συναισθηματική κρίση. Υπάρχουν τόσοι πολλοί Γερμανοί που τους αρέσει να ταξιδεύουν στη χώρα αυτή και που τους συνδέει βαθιά φιλία με Έλληνες. Κάθε έναν από αυτούς τους ταξιδιώτες τον κέρασαν σε κάποιο σημείο του ταξιδιού του: ένα φρούτο, ένα ποτήρι νερό, ένα ούζο. Τώρα είναι η ώρα να δώσουμε κάτι πίσω. Θέλω με τις μεταφράσεις να συνδράμω στην έναρξη ενός διαλόγου μεταξύ Ελλήνων και Γερμανών και να γίνουν οι δύο πολιτισμοί αμοιβαία κατανοητοί. Ζω σε μια από τις πιο ζωντανές μητροπόλεις της Ευρώπης, που γίνεται όλο και περισσότερο μαγνήτης για τους νέους Έλληνες. Το αισθητήριό μου μού λέει ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για ένα τέτοιο εγχείρημα. Το δημιουργικό μας δυναμικό προσφέρει μια διέξοδο από την προσωπική αμηχανία και την απογοήτευση.
Τι θέλει να μεταφέρει το diablog.eu και ποιους θέλει να ενημερώνει;
Ήθελα να μετατρέψω την προσωπική μου απογοήτευση για την αξιοθρήνητη και ακατανόητη έλλειψη ενδιαφέροντος των γερμανικών εκδοτικών οίκων και λογοτεχνικών περιοδικών για την Ελλάδα, σε κάτι το θετικό. Οι γνώσεις και η αφοσίωσή μου, που πηγάζουν από την ενασχόληση πολλών δεκαετιών με τη χώρα και την πολιτιστική της παραγωγή διοχετεύονται σε αυτό το εγχείρημα. Θέλω να δημιουργήσω ένα δίκτυο, να εγκαινιάσω μια πλατφόρμα, να ανοίξω έναν δίαυλο διαλόγου για τους ανθρώπους που μέχρι τώρα εξαρτιόνταν από την κάλυψη των μεγάλων μέσων ενημέρωσης και από τις πολύ περιορισμένες επιλογές των γερμανικών εκδοτικών οίκων και περιοδικών. Εδώ θα αναζητήσω τη στήριξη των δημιουργών και από τις δύο χώρες, αλλά και των γεφυροποιών – μιλώ για τους μεταφραστές.
Γιατί οι Γερμανοί εκδότες έχουν τόσο μειωμένο ενδιαφέρον για τους νέους Έλληνες συγγραφείς;
Στους εκδοτικούς οίκους έχουν τα σκήπτρα οι σκεπτικιστές. Για τους επώνυμους εκδοτικούς οίκους ένας άγνωστος Έλληνας συγγραφέας που δεν θα πουλούσε με την πρώτη προσπάθεια περί τα 10.000 αντίτυπα, είναι αδιάφορος. Κείμενα από τα ελληνικά αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό των μεταφράσεων από τις λεγόμενες «μικρές» γλώσσες. Μπροστά στην αγγλοαμερικανική υπεροχή όλες οι άλλες γλώσσες θεωρούνται άλλωστε «μικρές». Επιπλέον, ο Έλληνας συγγραφέας έρχεται αντιμέτωπος με τον τετραγωνισμό του κύκλου: Να γράψει για τη χώρα του, αλλά – παρακαλώ πολύ! – αποφεύγοντας την ομφαλοσκόπηση. Όταν γράφει για ένα γενικό θέμα απορρίπτεται βαριεστημένα, ενώ ένας Αγγλοαμερικανικός συγγραφέας μπορεί να επινοεί ιστορίες περί ανέμων και υδάτων και να θεωρείται ακόμα και τότε εμπορικός.
Πόσο και πώς διαφέρει η ελληνική λογοτεχνική και καλλιτεχνική σκηνή από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές;
Το ερώτημα βασίζεται, κατά τη γνώμη μου, σε λάθος σκέψη. Νομίζω ότι δεν έχουμε να κάνουμε με τις διαφορές, αλλά με τις ομοιότητες. Κοινά ενδιαφέροντα, κοινές εμπειρίες φέρνουν τους ανθρώπους γενικά, και του πολιτιστικού τομέα ειδικότερα, πιο κοντά. Στόχος του diablog.eu είναι να απεκδυθεί επιτέλους τον απαρχαιωμένο φιλελληνισμό, να ξεπεράσει την εξιδανίκευση του ελληνικού τοπίου που ίσχυε μέχρι τη δεκαετία του εβδομήντα και να καθορίσει εκ νέου την πολιτικά προσδιορισμένη εικόνα της Ελλάδας στον αγώνα της κατά της χούντας την περίοδο 1967-74. Ο κοινός μας πλούτος είναι ο πολιτισμός, στον οποίο όλοι μπορούν να συμμετάσχουν. Και ακριβώς αυτή τη δυνατότητα μας τη δίνει το διαδίκτυο. Έτσι καλούμε με το diablog.eu τους αναγνώστες να συνεργαστούν μαζί μας. Μπορείτε να μας χαρίσετε κεφάλαια είτε εν είδει γνώσεων, εικόνων και κειμένων, ή χρήματος για τη χρηματοδότηση της μετάφρασης ενός βιβλίου μέσω συγκεκριμένης διαδικτυακής μικροχρηματοδότησης, του crowdfunding.
Προβλέπεται η Πύλη αυτή να αποτελέσει πλατφόρμα έκφρασης και για νέους Έλληνες δημιουργούς;
Φυσικά! Θέμα μας είναι το έργο σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων, εικαστικών καλλιτεχνών και μουσικών που ζουν στην Ελλάδα ή που δρουν στις γερμανόφωνες χώρες. Και αντίστοιχα για ανθρώπους από γερμανόφωνες χώρες που έχουν πνευματικές και προσωπικές σχέσεις με την Ελλάδα τις οποίες συνυφαίνουν στο έργο τους. Σκοπός είναι η ανάδειξη αυτού του πλούτου της πνευματικής ανταλλαγής, η συνειδητοποίησή του, η απόλαυσή του.
Δημιουργική Οικονομία: Αυτοεκμετάλλευση ή αυτεξούσια εργασία;
Το θέμα της εκμετάλλευσης δεν τίθεται εδώ. Η δημιουργική οικονομία είναι για μένα μια πολιτιστική ανταλλαγή, ένα δούναι και λαβείν, δώρο και αντίδωρο. Σύνθημά μου είναι ένας αφορισμός του Άρθουρ Σνίτσλερ: «Η λαχτάρα είναι αυτή που τρέφει την ψυχή μας, και όχι η εκπλήρωση». Κάπως πιο «προκλητικά» διατυπωμένο: Το επιχειρηματικό σχέδιο είναι δευτερεύον σε σχέση με αυτή τη λαχτάρα που με παρακινεί.
Η νεοελληνίστρια Michaela Prinzinger ζει από το 1990 στο Βερολίνο ως συγγραφέας, μεταφράστρια και διερμηνέας. Έχει επανειλημμένα διακριθεί και βραβευθεί, μεταξύ άλλων το 2003 με το Ελληνογερμανικό Βραβείο Μετάφρασης. Από τον Αύγουστο του 2014 είναι αρχισυντάκτρια του diablog.eu.
Η Andrea Schellinger έθεσε τις ερωτήσεις.
Μετάφραση: Αθανάσιος Τσίγκας
© Michaela Prinzinger και Goethe-Institut Ελλάδας/Σύνταξη ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων
Σεπτέμβριος 2014
Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)