Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)
Δεκατέσσερις Έλληνες συγγραφείς που τιμήθηκαν με το ετήσιο Κρατικό λογοτεχνικό βραβείο από το 2010 μέχρι το 2020 ρίχνουν με τα διηγήματά τους μια νοσταλγική, ειρωνική, μελαγχολική, πειραματική ματιά στην πατρίδα τους, που εμφανίζονται εδώ πολύ διαφορετική από ό,τι στα αστραφτερά τουριστικά έντυπα.
Η ανθολογία περιλαμβάνει έργα δεκατεσσάρων πεζογράφων: Ελισσάβετ Χρονοπούλου, Γιάννης Ευσταθιάδης, Ούρσουλα Φωσκόλου, Βασιλεία Γεωργίου, Χρήστος Οικονόμου, Μαρία Κουγιουμτζή, Παναγιώτης Κουσαθανάς, Γιώργος Κυριακόπουλος, Χρίστος Κυθρεώτης, Κώστας Μαυρουδής, Ανδρέας Μήτσου, Γιάννης Παλαβός, Ηλίας Παπαμόσχος και Έρση Σωτηροπούλου.
Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν ήδη παρουσιάσει ένα πλούσιο συγγραφικό έργο πριν λάβουν το Κρατικό βραβείο, αλλά υπάρχουν ανάμεσά τους και τρεις συγγραφείς που τιμήθηκαν με το Κρατικό βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα.
Τα κείμενα μεταφράστηκαν από τους Birgit Hildebrand, Ulf-Dieter Klemm, Έλενα Παλλαντζά με την ομάδα LEXIS και την Michaela Prinzinger.
Η έκδοση της συλλογής κειμένων στα γερμανικά τον Δεκέμβριο του 2021 έχει τη δική της σημειολογία. Σύμφωνα με τον συγγραφέα και κριτικός λογοτεχνίας Ηλία Καφάογλου, ο οποίος επέλεξε τα βραβευμένα κείμενα της συλλογής, «το χρονικό τόξο των βραβεύσεων εκτείνεται στα τυπικά όρια της πρόσφατης κρίσης που βίωσε ο ελληνικός κοινωνικός σχηματισμός, κρίση πολυεπίπεδη, πολιτική, οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική, κρίση, πάντως, συνολική που εμφιλοχώρησε σε κάθε πτυχή του ατομικού βίου και των συλλογικών νοοτροπιών, αφού τα συλλογικά πρότυπα φαλκιδεύτηκαν ή και κατέρρευσαν και οι ατομικές προκρίσεις αποπροσανατολίστηκαν».
Τι προηγήθηκε
Τα Κρατικά λογοτεχνικά βραβεία θεσπίστηκαν στην Ελλάδα το 1956. Σύμφωνα με τον Νικόλα Γιατρομανωλάκη, τον υφυπουργό Σύγχρονου Πολιτισμού, τα κρατικά βραβεία αποτελούν στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής έναν από τους βασικούς τρόπους κρατικής αναγνώρισης των συγγραφέων και παροχής πόρων για τη συνέχιση του έργου τους .
Με την έκδοση δύο ανθολογιών (πεζογραφίας και ποίησης) πήρε συγκεκριμένη μορφή το κοινό μέλημα της Σίσσυς Παπαθανασίου (προϊσταμένη στη Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού) και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ) να καταστήσουν γνωστή τη νεοελληνική λογοτεχνία εκτός των συνόρων της Ελλάδας.
Κριτήριο επιλογής ήταν οι συγγραφείς να έχουν λάβει Κρατικό βραβείο τα προηγούμενα χρόνια. Παράλληλα με τα γερμανικά, οι ανθολογίες θα μεταφραστούν ή έχουν ήδη μεταφραστεί επίσης στα ιταλικά, τα ρωσικά, τα γαλλικά και τα βουλγαρικά.
Η γερμανική έκδοση
Αυτός ο τόμος πεζογραφίας παρουσιάζει για πρώτη φορά διηγήματα και νουβέλες από έργα που βραβεύτηκαν μεταξύ του 2010 και του 2020. Την έκδοση αυτή υλοποίησαν ο Μίλτος Πεχλιβάνος και ο Κώστας Κοσμάς του Κέντρου Νέου Ελληνισμού (CeMoG) του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βερολίνου (FU Berlin) στο πλαίσιο των εκδόσεων Edition Romiosini που δημοσιεύουν ελληνική ή σχετική με την Ελλάδα λογοτεχνία στα γερμανικά. Η συλλογή προσφέρεται –όπως και όλα τα βιβλία των εκδόσεων Edition Romiosini– σε δωρεάν online ανάγνωση.
Πρόσβαση
Μπορείτε να διαβάσετε τον τόμο online εδώ: https://bibliothek.edition-romiosini.de/catalog/book/75 Για την online ανάγνωση πρέπει να εγγραφείτε – δωρεάν και με εξαιρετική φιλικότητα προς τον χρήστη.
Το εξώφυλλο της συλλογής φιλοτεχνήθηκε από τον Θανάση Γεωργίου και τον Γιώργο Κωνσταντίνου. Τα γραφικά του εξωφύλλου είναι του τελευταίου. Ο Κωνσταντίνου είναι γνωστός στο αναγνωστικό κοινό του diablog.eu από την εικονογράφηση διαφόρων αναρτήσεων.
Το diablog.eu παρουσιάζει εδώ στα ελληνικά το πλέον σύντομο διήγημα της ανθολογίας:
Η ΑΛΕΠΟΥ ΤΗΣ ΣΚΑΛΑΣ
του Ηλία Παπαμόσχου
Κρiνοντας ἀπὸ τὶς διαστάσεις τοῦ πλατύσκαλου, ἡ ἀλεποὺ ἦταν μικρή. Ἡ σκάλα ἀπὸ ἀφρικανικὴ καρυδιά, δύσκολο νὰ τὸ δουλέψεις ξύλο, πολὺ σκληρό, ὁ ξυλουργὸς πάθαινε ἀλλεργία καὶ τὸν πήγαινε ὁ πατέρας στὸ νοσοκομεῖο. Καβαλώντας τὴν κουπαστὴ κατέβαινα ἐκεῖ –ἀπὸ πάνω μετρώντας ὄγδοο στὴ σειρὰ σκαλί, γιατὶ τὰ ἄλλα ἔτριζαν–, τὰ μεσημέρια, ὅταν οἱ γονεῖς κοιμόντουσαν, ἀπαιτώντας νεκρικὴ ἡσυχία, πιασμένοι σὰν πουλάκια στὴν ξόβεργα τοῦ ὕπνου, εὐάλωτοι, ἀνίσχυροι, κραταιοὶ ὡστόσο μὲς στὸν φόβο ποὺ ἐνέσπειραν, τὸ βασίλειό τους. Ἡ ἀλεποὺ λὲς καὶ μὲ περίμενε, σὰν φύλακας κοιτώντας, ἕνας σύντροφος πιστός. ποτὲ δὲν τὴ χάιδεψα, ἤξερα ὅτι ἦταν πεθαμένη. Γνωρίζω σὲ ποιὸ χωριὸ ὁ πατέρας τὴ σκότωσε. Τὴ στιγμὴ ποὺ πάτησε τὴ σκανδάλη, τὸ καμπαναριὸ τοῦ κοιμητηριοῦ ἔδειχνε σὰν δάχτυλο ὑψωμένο τὸν Θεό, τὰ νερὰ ἔτρεχαν στὴν πλατεία κι ἡ σκόνη μύριζε καλοκαίρι. Ὁ τόπος μὲς στὰ μάτια της μαύρισε σὰν ὥριμο σταφύλι.
Τὸ δάχτυλο ποὺ ἀπελευθέρωσε τὸ μολύβι εἶχε ἕνα νύχι χαραγμένο πέρα πέρα, ἔμοιαζε σὰν διπλωμένο ψαριοῦ λέπι, ἔτσι κι ἡ ὕπαρξή της, στὰ δυὸ χωρίστηκε. Τότε, στὶς ἄδειες κόγχες της, σὰν κρῆνες ὄμορφες σὲ πηγὲς ξεραμένες, τὰ γυάλινα μάτια προσάρμοσε ὁ ταριχευτής, τὴν οὐρά της μὲ σύρμα τέντωσε (σὰν νὰ ζύγιζε τὴ σιωπή), τὴ ζωὴ μιμήθηκε τὸ ξερὸ ρουθούνι μὲ βερνίκι γυαλίζοντας.
Ὅμως κι ὁ δεύτερος χαμός της δὲν ἄργησε νὰ ἔρθει∙ ὅταν ἡ κοιλιά της ξηλώθηκε καὶ βρίσκαμε στὰ σκαλοπάτια χρυσὰ σκουλήκια τὰ ξύσματα τοῦ ξύλου ποὺ κάνει τὸ ροκάνι, κι ἄλιωτο χιονάκι ἡ τρίχα ἔπεφτε ἀπ’ τὰ σαγόνια τῆς βώτριδας, τὴν ἔβγαλε ὁ πατέρας στὰ ἔξω σκαλιά, τῆς λησμονιᾶς, νὰ περιμένει τῆς σκουπιδιάρας τὰ μαχαίρια τὰ μάτια της νὰ ἀλέσουνε, σὲ ἄμμο νὰ τὰ γυρίσουν ξανά.
Ο συγγραφέας
Ο Ηλίας Παπαμόσχος γεννήθηκε το 1967 στην Καστοριά. Έχει δημοσιεύσει έξι συλλογές διηγημάτων. Η συλλογή του Ἡ ἀλεποὺ τῆς σκάλας καὶ ἄλλες ἱστορίες (εκδόσεις Κίχλη 2015) βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας 2016 και μεταφράστηκε στα γαλλικά. Άλλα του διηγήματα έχουν μεταφραστεί στα σουηδικά και στα αλβανικά.
Διήγημα: Ηλίας Παπαμόσχος με την ευγενική παραχώρηση των εκδόσεων Κίχλη. Σύνταξη: Α. Τσίγκας. Εξώφυλλο: Edition Romiosini. Φωτογραφία: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)