Τάματα: τα ελληνικά αναθήματα

Μια καταχώρηση στο λεξιλόγιο από τον Α. Τσίγκα

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Πίσω από την πύλη του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου στην Αθήνα ανοίγεται η φιλόξενή του αυλή. Τις μέρες αυτές τραβά το βλέμμα σαν μαγνήτης ένα τεράστιο αντικείμενο, που λαμπυρίζει στον ήλιο. Από μακριά δεν μπορεί να προσδιοριστεί αμέσως το τι είναι. Τα βήματα σε οδηγούν υπνοβατικά κοντά του. Το σχήμα ενός ανελκυσμένου μικρού πλοίο διαγράφεται όλο και πιο έντονα. Το υλικό του είναι ωστόσο απρόσμενο, μοιάζει με λέπια ψαριού που αντικατοπτρίζουν το σκληρό φως του μεσογειακού ήλιου. Όσο το πλησιάζεις, τόσο συνειδητοποιείς ότι το παροπλισμένο πια πλοιάριο (που είχε πράγματι μεταφέρει πρόσφυγες στο παρελθόν), είναι παντελώς καλυμμένο με ασημένια τάματα.

Tama-4

Τάματα είναι τα αναθήματα που δωρίζονται στην εκκλησία, όταν εκπληρώνεται κάποια επιθυμία. Τα μικρά πλακίδια αποτελούν δημόσια μαρτυρία ευγνωμοσύνης για προσωπικά γεγονότα θείας χάριτος σε κρίσιμη στιγμή της ζωής του ικέτη. Κατά κανόνα πρόκειται για ένα μεταλλικό πλακίδιο με ανάγλυφη απεικόνιση που συμβολίζει το αντικείμενο της επιθυμίας που εκπληρώθηκε . Στις ορθόδοξες εκκλησίες πολλές εικόνες είναι γεμάτες με αυτά.

Στο σκάφος επαναλαμβάνονται οι γνωστές απεικονίσεις: ένα μωρό, μια καρδιά, ένας στρατιώτης, στέφανα, ανθρώπινα μέλη, ένα αυτοκίνητο. Αλλά τα περισσότερα δίνουν μια παράξενη εντύπωση γιατί φέρουν γραφή: όνομα, έτος και τόπο γέννησης σε μακρινές χώρες – Συρία, Αφγανιστάν, Σομαλία, Αλγερία, Μπαγκλαντές, Παλαιστίνη, Ιράν, Ιράκ, Κουρδιστάν. Είναι όχι λιγότερα από 10.000 αναθήματα διασωθέντων που επέζησαν το πέρασμα της Μεσογείου. Νιώθω έναν κόμπο στο λαιμό, οι σκέψεις τρέχουν αυτόματα στους πνιγμένους που δεν έφτασαν ζωντανοί στην Ευρώπη, τη γη της επαγγελίας.

Tama-2

Η εγκατάσταση της Καλλιόπης Λεμού με τίτλο «Δεήσεις» παρουσιάζεται από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια από την ίδρυσή του. Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2014. Η Κ. Λεμού είχε παρουσιάσει την εγκατάστασή της «AtCrossroads» το 2009 στην Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο: www.byzantinemuseum.gr. Φωτό: Α. Τσίγκας


Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε