Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)
Για όποιον φτάνει από τη νότια Ευρώπη στη γερμανική πρωτεύουσα προκύπτουν αρχικά τα υπαρξιακά ερωτήματα: Πώς μπορώ να βρω σπίτι; Στη συνέχεια: Πώς μπορώ να βρω δουλειά; Ποιες υπηρεσίες υποστήριξης προσφέρει η γερμανική κοινωνία σε όσους θέλουν να εγκατασταθούν εδώ; Και: Πώς μπορώ να μάθω τη γλώσσα; Το diablog.eu συνομίλησε με την κυρία Martina Fedder, συνεργάτιδα του φορέα «Εργασία αμέσως» πάνω στα θέματα αυτά.
Που αναζητά κανείς τους αρμόδιους επικοινωνίας γι αυτά τα υπαρξιακά ερωτήματα;
Γενικά πιστεύω ότι οι αρμόδιοι δεν κρύβονται, αλλά και ότι δεν είναι τόσο εύκολο να τους βρεις. Για να δηλωθεί κανείς στο Βερολίνο πρέπει να πάει με τη διεύθυνσή του στο Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, όπου γίνεται πολίτης Βερολίνου. Επί τόπου μπορεί λοιπόν να ρωτήσει: Τι πρέπει να κάνω αν δεν έχω δουλειά και προοπτικές; Η πρώτη απάντηση είναι: Απευθυνθείτε στον Οργανισμό Απασχόλησης ή στα Κέντρα Απασχόλησης του Βερολίνου.
Ήδη αυτή η απάντηση προξενεί σύγχυση, γιατί οι νεοφερμένοι δεν καταλάβουν ποιά είναι η διαφορά ανάμεσα στις δυο αυτές υπηρεσίες. Ο γενικός όρος είναι «Ομοσπονδιακός Οργανισµός Απασχόλησης» (Bundesagentur für Arbeit – BA) που διασπάται στον «Οργανισμό Απασχόλησης» (Agentur für Arbeit – AA) και στο «Κέντρο Απασχόλησης» (Jobcenter). Μετανάστες από ευρωπαϊκές χώρες σπάνια ζητούν παροχές από την Υπηρεσία Απασχόλησης, τις προϋποθέσεις πληρούν μάλλον τα Κέντρα Απασχόλησης. Αυτή η γραφειοκρατική ζούγκλα είναι αρχικά δύσβατη, ειδικά για κάποιον που δεν κατέχει ακόμα επαρκώς τη γλώσσα. Τα Κέντρα Απασχόλησης συνήθως δεν αποδέχονται τα άτομα αυτά, και τους ζητούν να ξανάρθουν με έναν διερμηνέα. Παρ΄ όλο που βρισκόμαστε σε μια μεγαλούπολη δημιουργείται εύκολα η εντύπωση, ότι στα γρήγορα δεν πρόκειται να υπάρξει βοήθεια.
Πού μπορεί να απευθυνθεί κανείς εκτός από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών ή τα Κέντρα Απασχόλησης ;
Υπάρχουν φυσικά και κοινωφελείς οργανώσεις, για παράδειγμα η Arbeiterwohlfahrt (AWO, Κοινωνική Πρόνοια Εργατών) που έχει συμβουλευτικά κέντρα για μετανάστες στο Βερολίνο και που μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο σημείο επαφής. Τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών δίνουν πληροφορίες σχετικά με εκκλησιαστικές ή δημοτικές υπηρεσίες παροχής συμβουλών. Επίσης υπάρχουν και προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου που υποστηρίζουν την εγκατάσταση Ευρωπαίων μεταναστών σε άλλες χώρες. Προσφέρουν βοήθειες ένταξης ειδικά για νέους ανθρώπους. Τέτοιες προσφορές τις βρίσκει κανείς κυρίως στο διαδίκτυο ψάχνοντας στα λήμματα Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, γλωσσική υποστήριξη και συμβουλευτική για μετανάστες.
Και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για Ένταξη και Πρόσφυγες (BAMF);
Ναι, η BAMF είναι άλλο ένα σημείο επαφής. Κάθε αλλοδαπός από την ΕΕ έχει το δικαίωμα συμμετοχής σε κύκλο μαθημάτων ένταξης διάρκειας 600 ωρών, συγκεκριμένα από φορείς που έχουν προς τούτο την άδεια της BAMF. Τα μαθήματα αυτά περιλαμβάνουν εκμάθηση της γλώσσας για αρχάριους, πληροφορίες για τη ζωή στο Βερολίνο, γραφειοκρατικά χαρακτηριστικά και δομή της γερμανικής κοινωνίας. Οι 600 ώρες ακούγεται αρχικά πολλές, αλλά μετά την ολοκλήρωση του σεμιναρίου έχει επιτευχθεί μόλις το επίπεδο γλώσσας Β 1 που δεν έχει μεγάλη αξία. Χρειάζεται τουλάχιστον το επίπεδο Β 2 B για να υπάρξει μια καλύτερη προοπτική στην αγορά εργασίας ή για μια επαγγελματική κατάρτιση.
Μπορούν οι νέοι μετανάστες να αντέξουν οικονομικά ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα;
Πολλοί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να μάθουν γερμανικά τόσο καιρό, δηλ. μέχρι να φτάσουν σε επίπεδο για να βρουν την πρέπουσα δουλειά. Αυτό θα έπαιρνε κατά μέσο όρο 1,5 με 2 χρόνια. Έτσι υπάρχουν συχνά διαλείμματα στη φάση ένταξης, οι άνθρωποι ψάχνουν για μια δουλειά που να μπορούν να την ασκήσουν με χαμηλότερες γλωσσικές γνώσεις. Είναι εργασίες στην οικεία κοινότητα, π.χ. στο ελληνικό εστιατόριο ή στη νεοσύστατη αγγλόφωνη εταιρεία, στον τομέα του διαδικτύου, στο καλλιτεχνικό κύκλωμα ή στον τομέα εκδηλώσεων. Τότε μειώνεται η συγκέντρωσή τους στην εκμάθηση της γλώσσας, γιατί ο εργαζόμενος ήρθε εδώ για να βρει μια δουλειά γρήγορα. Για να αποκτηθούν βασικές γνώσεις γλώσσας και πολιτισμού, χώρας και ανθρώπων θα απαιτούνταν μεγάλα οικονομικά αποθέματα.
Πώς μπορεί να φτάσει κανείς σε κουρ γλώσσας υψηλότερο από το B 1;
Το δικαίωμα να φτάσουν μέχρι το επίπεδο B 1 το έχουν όλοι. Προχωρημένα μαθήματα μπορεί να επισκεφθεί κανείς σε φορείς που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Αλλά για τον σκοπό αυτό πρέπει να είναι κανείς κάτω των 27 ετών. Η υποβολή αιτήσεων εργασίας επιβραβεύεται με μαθήματα γλώσσας και άλλη υποστήριξη. Το επίπεδο B 1 δεν αποτελεί ωστόσο απαραίτητη προϋπόθεση. Όταν οι μετανάστες ζητούν παροχές από το Κέντρο απασχόλησης, υπάρχει η περίπτωση αυτό να τους ζητήσει αποδεικτικό επιπέδου B 1.
Φορείς όπως ο δικός μας «Εργασία αμέσως» παρέχουν – ως οριοθέτηση απέναντι στα μαθήματα ένταξης της BAMF – μόνο μαθήματα γλώσσας επαγγελματικής υποστήριξης. Ζητούμενα επαγγέλματα είναι π.χ. τα επαγγέλματα περίθαλψης, όπου υπάρχει μεγάλη έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, ή επαγγέλματα εστίασης, παροχής υπηρεσιών και πωλήσεων, όπου φθάνει κανείς σχετικά γρήγορα σε επίπεδο που να εκπληρώνει τις εργασιακές προϋποθέσεις. Στους περισσότερους φορείς τα μαθήματα αυτά συνδέονται με μια πρακτική άσκηση που πραγματοποιείται είτε παράλληλα με ή μετά τα σεμινάρια γλώσσας. Σε μας τα μαθήματα για ένα συγκεκριμένο επίπεδο γλώσσας διαρκούν για 6 μήνες μισή μέρα και επικεντρώνονται στο εκάστοτε επάγγελμα. Παράλληλα οι συμμετέχοντες παίρνουν μέρος σε πρακτική άσκηση διάρκειας 10 ωρών την εβδομάδα για να εφαρμόσουν έμπρακτα αυτά που έμαθαν, να πάρουν μια γεύση της γερμανικής αγοράς εργασίας, να κοινωνικοποιηθούν και να ενταχθούν στην εργασιακή δομή.
Ποιά είναι η προσωπική σας εντύπωση ως προς την αποτελεσματικότητα αυτών των μαθημάτων γλώσσας και ένταξης;
Για μένα είναι, ως συνεργάτιδα ενός τέτοιου φορέα, πολύ ενδιαφέρον ο τρόπος που συναπαντούν διαφορετικοί άνθρωποι στα κουρ και το πως αλληλοϋποστηρίζονται. Και όχι μόνο όσον αφορά τη γλωσσική απόκτηση. Δημιουργούνται όμορφα πολυπολιτισμικά δίκτυα. Τα τελευταία 2-3 χρόνια έχει αυξηθεί έντονα το κύμα μετανάστευσης από τις χώρες της Νότιας Ευρώπης – Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα – προς το Βερολίνο. Στα μαθήματά μας έχουμε τώρα ένα διαφορετικό μείγμα, και όχι μόνο Τούρκους, Άραβας, Ρώσους και Πολωνούς πολίτες του Βερολίνου που θέλουν να μάθουν τα γερμανικά.
Οι μαθητές κάνουν όλοι μαζί εκδρομές, παρουσιάζουν τις χώρες καταγωγής τους, έχουν κοινές δραστηριότητες. Από τη σκοπιά της κοινωνικού λειτουργού χαίρομαι που δεν δημιουργούνται κλίκες, αλλά ότι υπάρχει μια ανταλλαγή μεταξύ των διαφόρων ομάδων. Υπάρχει ένας αμοιβαίος εμπλουτισμός. Ο ορίζοντας όλων των συμμετεχόντων διευρύνεται όταν ακούν πώς μπορεί να οικοδομηθεί μια ζωή σε αυτή την πόλη, ακόμα και αν προέρχονται από εντελώς διαφορετικές κουλτούρες.
Συμβουλή: Η κοινωνική πρόνοια εργατών AWO – Ειδική υπηρεσία για την ένταξη και τη μετανάστευση στο Neukölln, Donaustraße 113, 12043 Berlin, προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε διάφορες γλώσσες κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης στον αριθμό 030 6231068 σε θέματα επαγγελματικής και συνεχούς κατάρτισης, αναγνώρισης, διασαφήνισης των παροχών, τρόπου επικοινωνίας με τις αρχές κλπ.
Μετάφραση: Α. Τσίγκας
Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)