Ο Κάθηκας – ένα χωριό στην κυπριακή ενδοχώρα

Η Avda, ο Απόστολος και η Μαρίνα λένε την ιστορία τους

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Κάτοικοι δυο μικρών χωριών της Κύπρου διηγούνται την ιστορία τους στο diablog.eu, διαβάστε εδώ το Α΄ μέρος. Η Avda, ο Απόστολος και η Μαρίνα μάς επιτρέπουν μια μικρή ματιά στη ζωή τους μεταξύ Κύπρου, Λονδίνου και Ισραήλ. Στο ανατολικότερο νησί της Μεσογείου διασταυρώνονται στο χωριό Κάθηκα οι ζωές τους με αυτές των άλλων.

Η Κύπρος, το προπύργιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ανατολική Μεσόγειο, απέχει 100 χιλιόμετρα από τη Συρία, 260 χιλιόμετρα από τον Λίβανο, περίπου 500 χιλιόμετρα από το Ισραήλ και την Τουρκία, ενώ ως το ελληνικό Καστελόριζο είναι 285 χιλιόμετρα. Στον ταξιδιώτη η νήσος δίνει την εντύπωση ενός χωνευτηρίου: άνθρωποι από όλα τα μήκη και τα πλάτη της υδρογείου συρρέουν σε αυτό το απομακρυσμένο νησί, φορτωμένοι ελπίδες και αναμνήσεις. Οι Ρώσοι αρχίζουν να υποσκελίζουν αριθμητικά τους πανταχού παρόντες Βρετανούς, τους απογόνους των αποικιοκρατών.

Τα τέσσερα σχέδια ζωής ρίχνουν κάποιο φως στο πολυσχιδές πρόσωπο του νησιού, ένα ιδιαίτερο μείγμα βρετανικής κληρονομιάς και ελληνικού τρόπου ζωής.

statue mit soldat

Προσπερνώντας τον τουριστικό εφιάλτη της Πάφου και έχοντας στα χέρια ως έπαθλο ένα φυλλάδιο αγροτουρισμού, αφήνουμε την κατακερματισμένη από ξενοδοχεία παράκτια οδό και φτάνουμε στον μεσόγειο Κάθηκα, που αμέσως μας μαγεύει με την ατμόσφαιρά του, παρόλο που από τον περασμένο Οκτώβριο εκτελούνται έργα που δεν λένε να τελειώσουν. Σύντομα όμως ο Κάθηκας θα λάμψει στη νέα του μορφή, γιατί το μέρος αυτό είναι ιδανικό για την εξερεύνηση της χερσονήσου του Ακάμα, για πεζοπορία στο φαράγγι του Άβακα, για διακοπές στην Πόλη Χρυσοχούς και τον Πομό στα ανατολικά.

Η Avda είναι μετανάστρια που ζει εδώ και σχεδόν δύο χρόνια στον Κάθηκα. Ο Ισραηλινή με ιρλανδικό διαβατήριο και ο σύζυγός της Roy διαχειρίζονται εδώ ένα μικρό όμορφο αγροτουριστικό πανδοχείο για τον Κύπριο ιδιοκτήτη του. Ως τα τριάντα της η Avda έζησε στη Βόρεια Ιρλανδία, αλλά όταν η μητέρα της, που μένει σε ένα ισραηλινό κιμπούτς χρειάστηκε γηροκόμηση, σκέφτηκε αρχικά με τον άντρα της να μετακομίσουν στο Ισραήλ. Κατέληξαν όμως στην Κύπρο. Από τότε το νησί διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την οικογένεια της Avda, καθώς αποτελεί ιδανικό τόπο συνάντησης, όπου οι γιοι της (που δεν τους επιτρέπεται να ταξιδέψουν στο Ισραήλ χωρίς να έχουν κάνει τη θητεία τους) μπορούν να δουν τη γιαγιά τους και άλλους συγγενείς.

frau mit brille unter baum

«Η ζωή στο Ισραήλ είναι πανάκριβη, η υποδομή πολύ κακή. Η Κύπρος ήταν μια λογική λύση. Σε λίγες ώρες είμαι στη μητέρα μου.» Η Avda ήταν ανέκαθεν προσαρμόσιμη στις δεδομένες συνθήκες, στη Βόρεια Ιρλανδία εργάστηκε ως εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής, ως γυμνάστρια πιλάτες και δεν σταμάτησε να ανακαλύπτει νέες δουλειές για τον εαυτό της, όπως τώρα στο «Loxandra’s Inn» στον Κάθηκα. «Φροντίζω τον κήπο σε εθελοντική βάση», μας λέει, επειδή παίρνει μόνο ένα συγκεκριμένο μικρό ποσό κατ’ αποκοπή όταν υπάρχουν επισκέπτες στο πανδοχείο. Ο κήπος –και τα γατάκια, που βρήκαν ένα μέρος για να μείνουν– την ευγνωμονούν.

Ο Κάθηκας διαθέτει μια εκπληκτικά μεγάλη ποικιλία από εστιατόρια, το «Imogen’s Inn» είναι ιδιαίτερα δημοφιλές μεταξύ των περίπου εβδομήντα μόνιμων Βρετανών κατοίκων. Ο Απόστολος, ο ιδιοκτήτης του, εξηγεί: «Έδωσα στο κέντρο το όνομα της κόρης της γυναίκας μου, που ονομάζεται Ιμογένη, σαν την ηρωίδα του Σαίξπηρ.» Ο Απόστολος ήρθε το 1993 στην Κύπρο από την Ελλάδα και ζει στον Κάθηκα εδώ και είκοσι χρόνια. Οι διακοπές του εκεί έγιναν σχέση ζωής. Γι΄ αυτόν η Κύπρος ήταν –ένα κάπως διαφορετικό βέβαια– ελληνικό νησί, η μοίρα του οποίου ήδη στην εφηβική ηλικία τον ενδιέφερε και τον ανησυχούσε.

Ο παππούς της συντρόφου του Μαρίνας κατάγεται από τον Κάθηκα. Από εκεί τον είχαν στείλει σε ηλικία μόλις επτά ετών στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου δούλεψε σκληρά ως βοηθός σε κάποιο καφενείο. Τελικά έκανε δικό του μπακάλικο, αλλά η ζωή του άλλαξε άρδην όταν ο Νάσερ έδιωξε στη δεκαετία του 1950 όλους τους Έλληνες από εκεί. Πήγε στο Λονδίνο και ξεκίνησε από ένα στρατόπεδο προσφύγων μια νέα ζωή. Η Μαρίνα γεννήθηκε στο Λονδίνο και ήρθε στην Κύπρο, όπως και ο Απόστολος, στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

mann an tisch

Πριν από σαράντα χρόνια ο Κάθηκας είχε δυο χιλιάδες κατοίκους και είκοσι καφενεία – κάθε πολιτική κατεύθυνση είχε και το δικό της, λέει ο Απόστολος. Αποτελούσε το κέντρο της τοπικής παραγωγής κρασιού, αλλά όσο μεγαλύτερη σημασία αποκτούσε για τη νεολαία η παιδεία, τόσο περισσότεροι νέοι έφευγαν από το χωριό. Έτσι σήμερα ο πληθυσμός του έχει μειωθεί στους 350 Κυπρίους και 70 Βρετανούς (από τους οποίους οι 50 είναι μόνιμοι κάτοικοι), έχει και μερικούς Ρώσους, Γερμανούς και Βούλγαρους –που μεταξύ των άλλων εργάζονται εποχιακά στα αμπέλια–  και μια μεγάλη οικογένεια προσφύγων από τη Συρία. Στα παράκτια όμως, όπου παλιά υπήρχαν μόνο χαρουπιές και φυτείες μπανάνας, έχει αυξηθεί ο πληθυσμός, για παράδειγμα ζουν σήμερα στην κοντινή Πέγεια 3.000 Κύπριοι και άλλοι τόσοι Βρετανοί. «Η σχολική τάξη του 15χρονου γιού μας έχει μεγάλο ποσοστό Ρώσων και Κινέζων», διευκρινίζει η Μαρίνα. Στη Λεμεσό ζουν τώρα 35.000 Ρώσοι σε συνολικό πληθυσμό 200.000. «Το κυπριακό κράτος προσφέρει ένα πακέτο: εάν αγοράσεις μια συγκεκριμένη έκταση γης, γίνεσαι δωρεάν και πολίτης της ΕΕ, το ίδιο ισχύει και για τους Κινέζους που στέλνουν τα παιδιά τους στην Κύπρο στο σχολείο.»

«Η γαστρονομία χτίζει γέφυρες, όπως και η μουσική», εξηγεί η Μαρίνα τη φιλοσοφία της. Η κουζίνα της καθρεπτίζει αιγυπτιακές-ελληνοκυπριακές και τουρκικές επιρροές. Μας λέει τη συνταγή της για το ανατολίτικη ορεκτικό «μουχαμάρα»: ανακατέψτε με το μπλέντερ χειρός καρύδια, κόκκινες πιπεριές Φλωρίνης, σκόρδο, σιρόπι ροδιού, κύμινο, αλάτι, πιπέρι και μουλιασμένο στο νερό ξερό ψωμί ώσπου να γίνουν όλα μαζί πολτός – έτοιμη η λιχουδιά!

teller mit brot und vorspeisen

Το ότι ο Κάθηκας παράγει ακόμη καλό κρασί φαίνεται και από τα δυο οινοποιεία του χωριού: τη «Στέρνα», που είναι πιο ρουστίκ, και το «Βασιλικόν», μια ευγενέστερη έκδοση με όμορφη βεράντα, καλή επιλογή κρασιών και τη δυνατότητα μεσημεριανού φαγητού. Το Ξυνιστέρι είναι ένα αυτόχθονο λευκό σταφύλι, ενώ για τα κόκκινα κρασιά χρησιμοποιούνται εδώ και μερικά χρόνια παλιές ποικιλίες σταφυλιών όπως η Λευκάδα και το Μαραθεύτικο . Με ένα υπέροχο ποτήρι κρασί στο χέρι μπορείτε να απολαύσετε τη θέα των αμπελώνων και τη ζωή γενικότερα.

Κείμενο και φωτογραφίες: Μιχαέλα Πρίντσιγκερ. Μετάφραση: Α. Τσίγκας.

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε