Παράδοση της Κρήτης και ηλεκτρονικός ήχος

Συνέντευξη με τον Γιάννη Χαρούλη, μουσικό

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Το diablog.eu μίλησε με τον δεξιοτέχνη του λαούτου που θεωρείται το νέο ανερχόμενο αστέρι της ελληνικής μουσικής σκηνής. Σε μια συναρπαστική συναυλία ενθουσίασε ο ίδιος και το συγκρότημά του το κοινό του Βερολίνου με τη ζωτικότητά τους και τον τολμηρό τους συνδυασμό κρητικής παραδοσιακής μουσικής και ανορθόδοξων τόνων.

Είσαι Κρητικός και κατάγεσαι από το οροπέδιο του Λασιθίου, όπου τραγουδήθηκε η μυθολογική γέννηση του Δία. Έτσι είσαι σε καλή παρέα…

Πρώτη μου παιδική μνήμη είναι η ακόλουθη: Οι γονείς μου τραγουδούν, ο πατέρας μου παίζει την κρητική λύρα και η μητέρα μου κιθάρα. Τα πρώτα μουσικά μου βήματα τα συνόδεψε ο πατέρας μου που είναι ζωγράφος και γλύπτης. Στα έξι μου άρχισα να μαθαίνω μαντολίνο, στα εννιά έμαθα μόνος μου κρητικό λαούτο, απ΄ τα δεκαπέντε μου εμφανίζομαι μπροστά σε κοινό.

Lautenvirtuose Giannis Haroulis

Ξεκίνησες την καριέρα σας με κρητικά τραγούδια. Πως είναι τα πράγματα σήμερα; Γράφεις τους στίχους μόνος σου ή παραλλάζεις τα παραδοσιακά τραγούδια και τα ντύνεις με πιο σύγχρονους ήχους;

Ως τα 18 μου άκουγα μόνο παραδοσιακή κρητική μουσική. Μετά ανακάλυψα το έντεχνο ελληνικό τραγούδι και αργότερα τη τζαζ. Προσπαθώ να ενστερνιστώ αυτές τις επιρροές ακόμα και τη ροκ μουσική. Το συγκρότημά μου παίζει παραδοσιακά όργανα, δηλαδή κρητικό λαούτο, πνευστά, γκάιντες, φλογέρες, αλλά και ηλεκτρική κιθάρα, ντραμς και τσέλο. Έτσι παράγεται ένας πολύ ιδιαίτερος ήχος.

Πώς είναι ο ήχος αυτός;

Θα μπορούσα να τον αποκαλέσω ελληνικό παραδοσιακό ηλεκτρικό ήχο.

Η Κρήτη είναι πράγματι ένα πολύ ξεχωριστό νησί. Για τους υπόλοιπους Έλληνες οι κάτοικοι της είναι συχνά περίεργοι και τρελοί. Αιώνες αγώνα ενάντια σε κάθε ξένη κυριαρχία άφησαν τα σημάδια τους, αγώνες κατά των Βενετών, των Σαρακηνών, των Οθωμανών, ενάντια στους Γερμανούς στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά όλες αυτές οι συνθήκες επηρέασαν τον πολιτισμό και τη μουσική της Κρήτης. Μπορεί λοιπόν η κρητική μουσική παράδοση να ταιριάζει ιδιαίτερα καλά με τα επαναστατικά στυλ της μουσικής που στρέφονται εναντίον του κατεστημένου, δηλαδή ροκ, punk, reggae;

Ακριβώς επειδή υπάρχει αυτό το επαναστατικό στοιχείο στους Κρητικούς, από την αρχαιότητα μέχρι την Τουρκοκρατία. Να σκεφτεί κανείς μόνο πόσες εξεγέρσεις έχει δει αυτό το νησί! Αυτό ισχύει μέχρι και σήμερα. Η μεσογειακή ιδιοσυγκρασία συμβάλλει στο γεγονός η κρητική μουσική να γίνεται διαισθητικά κατανοητή από το ακροατήριο.

Giannis Haroulis singt am Mikrofon mit Laute

Παίζεις το κρητικό λαούτο περισσότερο σαν μουσικός του ροκ. Πώς εξελίχθηκες να γίνεις από τον τροβαδούρο που πάει από το ένα πανηγύρι στο επόμενο, στο νέο αστέρι της ελληνικής μουσικής σκηνής;

Εγώ απλώς προσάρμοσα τον τρόπο παιξίματος του κρητικού λαούτου σε νέες φόρμες. Ο ρόλος του λαούτου στα πανηγύρια ήταν παραδοσιακά προσδιορισμένος. Αυτά τα συγκεκριμένα τραγούδια παίζονταν από σεβασμό προς την παράδοση πάντα με τον ίδιο τρόπο. Στα τραγούδια όμως που παίζω από τότε που έφυγα από την Κρήτη, αναζητώντας κάτι νέο και πειραματιζόμενος με άλλα είδη μουσικής, έπρεπε να ξεφύγω από αυτήν την τεχνοτροπία, έτσι ώστε το λαούτο να συνδεθεί οργανικά με τη μουσική αυτή.

Σε μια συνέντευξη είχες πει: Η πραγματικότητά μας είναι δύσκολη, αλλά ο μύθος είναι μια απάντηση. Είναι η μουσική ένας τέτοιος μύθος χωρίς λόγια;

Μύθος σημαίνει για μένα να πλάθω μια ιστορία. Η μουσική και ο μύθος μας δίνουν ένα περιθώριο ελευθερίας σε αυτό το μικρό κελί που ζούμε. Μας χαρίζουν μια μικρή ανάσα.

Γύρω από τον Ross Daly – έναν από τους γκουρού της κρητικής μουσικής – μαζεύονται μουσικοί που θέλουν να ξεκινήσουν μια κοινότητα προκειμένου να επιβιώσουν εναλλακτικά την κρίση. Θέλουν να καλλιεργούν τα λαχανικά τους, να ζουν απλά και να παίζουν τη μουσική τους στις γιορτές. Η «κρίση» μάς κάνει να επιστρέφουμε στα απλά και σημαντικά;

Η κρίση φέρνει μοναξιά. Ολόκληρο το σύστημά μας είναι προσανατολισμένο στην επιτυχία. Μας λένε: Πρέπει να έχεις επιτυχία, αλλιώς θα έχεις μοναξιά. Αν πάμε πίσω στο χρόνο, ήταν πάντα απαραίτητο μια κοινότητα να ενώσει τις δυνάμεις της για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου, για παράδειγμα, για να καλλιεργήσει έναν αγρό. Η τωρινή κρίση κάνει το σημερινό σύστημά μας να καταρρέει. Το καταστρέφει γιατί δεν υπάρχει πια «επιτυχία». Εμάς τους Έλληνες μας υποχρεώνει να πιαστούμε από τα χέρια για να μην λυγίσουμε. Προσωπικά πιστεύω ότι η πραγματική κρίση υπήρξε πρωτύτερα και όχι τώρα. Εννοώ την κρίση της κοινωνίας και όχι την οικονομική της πλευρά, γιατί αν κάποιος δεν έχει να φάει, αυτό είναι βέβαια σε κάθε περίπτωση τραγικό.

Giannis Haroulis mit Band auf der Bühe

Προάγει η μουσική τη συλλογική εμπειρία, ειδικά στις συναυλίες; Μήπως η κρίση προήγαγε παραδόξως και την επιτυχία σου; Εσύ πώς το βλέπεις;

Πραγματική επιτυχία για μένα είναι όταν το κοινό που μας ακούει γίνεται ένα. Όταν όλοι μαζί τραγουδούν ή χορεύουν, όταν χτυπάνε ρυθμικά παλαμάκια, όταν υπό την επήρεια της μουσικής κάνεις το ίδιο πράγμα με τον διπλανό σου, τότε αυτό είναι παρήγορο και σου δίνει την αίσθηση της κοινότητας.

Ίσως αυτό να είναι ένα είδος σωτηρίας που γίνεται αισθητό στη συλλογικότητα. Για κακόβολους Γερμανούς αυτό αποτελεί ωστόσο πηγή μεγάλης δυσαρέσκειας και τους δίνει έναυσμα να λένε: «Μάλιστα, συνεχίζουν οι Έλληνες το τραγούδι και τον χορό, κι εμείς τους επιδοτούμε». Είναι η ψυχαγωγία αυτού του είδους αυτό που χρειαζόσαστε περισσότερο τώρα στην κρίση;

Οι ελληνικοί χοροί έρχονται από τον αρχαιότητα. Για παράδειγμα, ο Πυρρίχιος, ένας αρχαίος κρητικός χορός, ή οι ποντιακοί χοροί. Οι Έλληνες χόρευαν ανέκαθεν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο λαός αυτός είναι χαρούμενος. Ο χορός μεταφέρει συναισθήματα όπως χαρά και θλίψη. Οι στίχοι των παραδοσιακών κρητικών τραγουδιών μιλούν για χαμό και θάνατο, για αγάπη που τελειώνει θανάσιμα. Ο χορός και το τραγούδι πάνω στα θέματα αυτά μας χαρίζει ελευθερία.

Φωτό: Michaela Prinzinger

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε