She She Pop – μια κολεκτίβα περφόρμανς

Συνέντευξη με τις Lisa Lucassen και Ilia Papatheodorou

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Η κολεκτίβα περφόρμανς She She Pop θα εμφανιστεί πάλι στο Βερολίνο στα τέλη Νοεμβρίου. Η Μαρία (Μελίνα) Λαϊνά μίλησε για το diablog.eu με την Lisa Lucassen και την Ilia Papatheodorou –περφόρμερ ελληνικής καταγωγής δεύτερης γενιάς Ελλήνων μεταναστών–, και οι δύο τους από τα ιδρυτικά μέλη της κολεκτίβας, την οποία ίδρυσαν στο τέλος της δεκαετίας του ´90 απόφοιτες του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Gießen. Ακριβείς πληροφορίες για τις παραστάσεις “Διαθήκη” και “Ιεροτελεστία της Άνοιξης” μέχρι 29/11μπορείτε να βρείτε εδώ.

Η γυναικεία κολεκτίβα She She Pop από το Βερολίνο συμμετείχε το καλοκαίρι στο Φεστιβάλ Αθηνών 2015 και με την παράστασή της «Συρτάρια» έβαλε στο επίκεντρο το πειραματικό θέατρο. Οι She She Pop διαμορφώνουν και παρουσιάζουν τις παραγωγές τους με τρόπο συλλογικό. Δεν υπάρχει σκηνοθέτης, συγγραφέας, ούτε καν ηθοποιοί! Η σκηνή μετατρέπεται σε σημείο συνάντησης, όπου και γίνεται αντιληπτή η καλλιτεχνική διεργασία με τρόπο συλλογικό ως ύψιστη πρόκληση. Οι She She Pop δεν αυτοχαρακτηρίζονται ηθοποιοί, αλλά βάζουν μεταξύ τους ασκήσεις και τις λύνουν στη σκηνή.

SheShePop_Schubladen©BKrieg_0815
Συρτάρια, She She Pop, ©Benjamin Krieg

Από πού προήλθε το όνομα She She Pop; Υπάρχει κάποια ιστορία πίσω από αυτό;

IP Πρόκειται ουσιαστικά για ένα χαζό αστείο, το οποίο προέκυψε στο πανεπιστήμιο όπου σπουδάζαμε τη δεκαετία του ‘90. Εκεί γινόταν ένα φοιτητικό φεστιβάλ στο οποίο δώσαμε μια παράσταση. Οι κοπέλες φορούσαν φόρεμα για κοκτέιλ πάρτι, οι άντρες είχαν μούσια. Σε εκείνη την παράσταση τραγουδήσαμε και παίξαμε τη μουσική των ZZ Top και φτιάξαμε και δικά μας βιντεάκια φορώντας ψεύτικα μούσια. Κινούμασταν λοιπόν σε ένα αντρικό πλαίσιο, ήπιαμε μπίρα στο κιόσκι, όπου μαζεύονταν οι αντροπαρέες. Ανακατευτήκαμε κι εμείς μαζί τους, ήταν ένα είδος Drag Queen Show. Ως απάντηση στους «ZZ Top» προέκυψε το όνομά μας «She She Pop».

ZZ Top

Σχετικά με την περφόρμανς «Συρτάρια»: Πρόκειται για ένα βιβλίο πατριδογνωσίας που αναφέρεται στην ιστορία της ανατολικής και δυτικής Γερμανίας; Πώς θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε ακριβέστερα;

LL Δεν είναι κακός ο χαρακτηρισμός αυτός. Θα μπορούσες πράγματι να το χαρακτηρίσεις βιβλίο πατριδογνωσίας. Το ερώτημα, λοιπόν, που θέσαμε εμείς ήταν: «Πώς έγινες η γυναίκα που είσαι σήμερα;» Η πατρίδα και η πατριδογνωσία έχουν συμβάλει σημαντικά σε αυτό. Αυτά που ακούς να σου λένε, το περιβάλλον γενικότερα, οι θεσμοί ή οι δομές στις οποίες μεγαλώνεις. Αυτό είναι καθοριστικό, και είναι μάλιστα πολύ διαφορετικό στην ανατολική απ’ ότι στη δυτική Γερμανία.

SheShePop_Schubladen©BKrieg_0815
Συρτάρια, She She Pop, ©Benjamin Krieg

Στην ουσία λοιπόν μετατρέπεται η σκηνή σε ένα σημείο συνάντησης μεταξύ ανατολικής και δυτικής Γερμανίας; Πρόκειται δηλαδή για τις εμπειρίες Γερμανίδων, οι οποίες έχουν μεγαλώσει στην ανατολική ή στη δυτική Γερμανία.

IP Ναι, γι’ αυτό στις παραγωγές μας κυριαρχεί το ερώτημα: Τι είναι υποκειμενικότητα στη σκηνή; Στην τέχνη το θέατρο είναι ο τόπος, όπου γεννιέται η υποκειμενικότητα. Όταν ο Θέσπις έκανε ως αυτόνομος ηθοποιός ένα βήμα μπροστά από τον χορό στην ελληνική τραγωδία και είπε για πρώτη φορά το «εγώ», ήταν η πρώτη φορά που εμφανίστηκε το υποκείμενο στην τέχνη. Αυτό το ερώτημα διατρέχει όλες τις παραγωγές μας. Έτσι λοιπόν, στα «Συρτάρια» παρουσιάζεται αυτό που αποκαλούμε την υποκειμενικότητά μας. Και αυτή η υποκειμενικότητα προκύπτει από την ύπαρξή μας ως πολιτικά υποκείμενα. Είμαστε αντικείμενα πολιτικών και κοινωνικών επιδράσεων. Η υποκειμενικότητα δεν είναι κάτι που υπάρχει εσωτερικά αυτομάτως, αλλά κάτι που δημιουργείται. Για εμάς θέμα ήταν η ιστορική αλήθεια. Στη Γερμανία υπήρχε μια κατάσταση, στην οποία δύο μεγάλα πολιτικά συστήματα συνυπήρχαν για πολύ καιρό και υφίσταντο το ένα παράλληλα με το άλλο. Και μετά το ένα σύστημα υιοθέτησε το άλλο.

SheShePop_Schubladen©BKrieg_0815
Συρτάρια, She She Pop, ©Benjamin Krieg

Βασίζονται τα «Συρτάρια» σε δικές σας εμπειρίες και βιώματα; Η παράσταση έχει να κάνει με το αυτοβιογραφικό θέατρο;

LL Ναι, βέβαια. Η αυτοβιογραφία παρέχει κατά κάποιον τρόπο το «γέμισμα», το κείμενο. Αποτελείται ουσιαστικά από αποσπασματικές εμπειρίες. Δεν μαθαίνεις ποιό είναι το ένα ή το άλλο άτομο. Έτσι υπολογίσαμε ότι στα «Συρτάρια» παίζουν έξι περφόμερ. Το έργο διαρκεί δύο ώρες, αυτό δίνει είκοσι λεπτά σε κάθε άτομο. Δεν γνωρίζεις τους ανθρώπους ως άτομα, αλλά τα χαρακτηριστικά τους …

IP Θα ήθελα να προσθέσω και κάτι άλλο … Η αυτοβιογραφία δεν μας ενδιαφέρει αυτή καθεαυτή, αλλά μόνο στο μέτρο που μας βοηθά να καταλήξουμε σε μια οπτική γωνία. Διότι δεν έχουμε κανένα κείμενο. Δεν ξεκινάμε από λογοτεχνικά κείμενα ή κάποιο δράμα ή κάτι ανάλογο. Και γι’ αυτό η αυτοβιογραφία είναι μια από τις πολλές μεθόδους για να φτάσεις στο κείμενο. Στην πραγματικότητα μας αφορά περισσότερο η υποκειμενικότητα από ότι η αυτοβιογραφία.

testament_DoroTuch0869_groß
Διαθήκη, She She Pop, Ilia και Theo Papatheodorou, ©Doro Tuch

Στα «Συρτάρια» κάποια αποσπάσματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν προκλητικά. Προκλητικά όσον αφορά τα θέματα και τη γλωσσική έκφραση. Αλλά παράλληλα υπάρχουν χιούμορ και ειρωνεία, έτσι δεν είναι;

IP Ναι, προκαλούμε οι ίδιες τον εαυτό μας. Αυτή είναι μια τεχνική, την οποία οικειοποιηθήκαμε στις πρόβες μας. Το γεγονός ότι βλέπουμε τους άλλους Γερμανούς με άλλο μάτι. Ότι κάνουμε σαν να μην καταλαβαίνουμε κάτι. Οπότε ξεκινάμε εντελώς απλά. Εμείς λέμε: «Σταμάτα! Εξήγησε! Προσδιόρισε!» Τι εννοείς, για παράδειγμα, με τη λέξη «καπιταλιστής»; Εξήγησε τι σκέφτεσαι, όταν αποκαλείς κάποιον «καπιταλιστή». Προσδιόρισέ το, λοιπόν… Και αυτό που παρατηρήσαμε στις πρόβες και το βρήκαμε ενδιαφέρον, ήταν ότι οι διαφορές οφείλονται αρκετά συχνά στο γλωσσικό υπόβαθρο.

LL Ή υπάρχουν διαφορετικοί ορισμοί για την ίδια έννοια.

IP Ακριβώς. Τα διαφορετικά υπόβαθρα επηρεάζουν την σκέψη. Αυτό ακούγεται φυσικά εριστικό. Εσύ το αποκάλεσες «προκλητικό». Πρόκειται, ωστόσο, για μια τυπική αντιπαράθεση. Είναι –σε αντίθεση με τον διάλογο– μια πολυφωνία έξι γυναικών. Το μεγαλύτερο επίτευγμα στις πρόβες ήταν αυτό: Στην αρχή καθόμασταν όλες σε μια σειρά και μιλούσαμε προς την κατεύθυνση του κοινού. Αυτό ήταν περίεργο. Και όχι και τόσο σπουδαίο. Και δεν προέκυπτε επίσης και καμία αντιπαράθεση. Όμως μετά αρχίσαμε να καθόμαστε ανά δυο –ανατολικά και δυτικά ζευγάρια– και να λέμε η μία στην άλλη «σου έφερα κάτι». Και στη συνέχεια εντάξαμε αυτό το υλικό κάπως σαν αποδεικτικό ή σαν αντικείμενο, πάνω στο οποίο μπορούσαμε να συζητήσουμε.

Frühlingsopfer_0644_klein
Ιεροτελεστία της Άνοιξης, She She Pop, Ilia και Irene Papatheodorou, ©Doro Tuch

Νομίζω ότι αυτό είχε θετική απήχηση στο κοινό. Το εκφράσατε και το ερμηνεύσατε με έναν πρωτότυπο τρόπο. Ποιά είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

IP Τον Νοέμβριο θα παίξουμε στο Βερολίνο το «Testament» (Διαθήκη), ένα έργο που παίζουμε μαζί με τους πατέρες μας. Αυτό ήταν η μεγάλη διεθνής μας επιτυχία. Μετά θα κάνουμε ένα κομμάτι με τις μητέρες μας, με μουσική του Στραβίνσκι. Αυτό είναι το «Frühlingsopfer» (Ιεροτελεστία της Άνοιξης), μια παράσταση με χορό και αποσπάσματα βίντεο, με την οποία περιοδεύουμε ακόμα. Επιπλέον, καταπιαστήκαμε και με τα διδακτικά έργα του Μπρεχτ. Τον Μάρτιο του 2016 θα συνεργαστούμε με το Münchener Kammerspiele στο έργο «50 Grades of Shame».

Συνέντευξη: Μαρία (Μελίνα) Λαϊνά, Φωτό: Doro Tuch, Benjamin Krieg.

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε