Δυσφορία και μύηση

Κείμενο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

25 χρόνια Akademie Schloss Solitude: η Αμάντα Μιχαλοπούλου, μια από τους υποτρόφους του γερμανικού ιδρύματος χορηγίας καλλιτεχνών και επιστημόνων, έγραψε για τον επετειακό τόμο «Solitude Atlas» μια ιστορία για την Αθήνα, την οποία η Μιχαέλα Πρίντσιγκερ μετέφερε στα γερμανικά.

Mιλώ από ένα υπόγειομιλώ απ’ το υπερώο της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ, Γίγνεσθαι

Ταξιδιώτη,
μην περιμένεις να σου μιλήσω για τον Παρθενώνα ή για την πύλη του Αδριανού. Για χωριάτικες σαλάτες και τζατζίκι. Όταν σκέφτομαι την Αθήνα, το μυαλό μου κολλάει στις παράλληλες της οδού Καλλιδρομίου, στα Εξάρχεια όπου μεγάλωσα: Ερεσού, Δερβενίων, Αραχώβης. Στην Αθήνα κινούμαι σαν να έχω παραμείνει εννιά ετών – τότε πρωτοπερπάτησα μόνη στην πόλη. Στη δεκαετία του ’70 οι γονείς δεν φοβόντουσαν τα αυτοκίνητα. Αλήτευα ευτυχισμένη, σαν την ηρωίδα του Μοντιανό στο „Καφέ της χαμένης νιότης“ .

Blick durch schmutizige Frontscheibe eines Autos
©Dimitris Tsoumplekas

Στη μεθόριο της γειτονιάς μας, στις ουδέτερες ζώνες της, εκεί που οι νοικοκυρές ξεμύτιζαν από τα υπόγεια και τίναζαν κουρελούδες και οι θυρωροί σκάλιζαν τη μύτη τους, περιεργάστηκα για πρώτη φορά τους ανθρώπους ως είδος. Παιδί- flaneur, έκανα ασυνείδητα – χωρίς ακόμη το βάρος της λογοτεχνίας και της εμπειρίας – αυτό που είχε κάνει και ο Βάλζερ στον περίφημο „Περίπατό“ του.

Θυμάμαι δυο αγόρια που μάλωναν για μια ξύστρα στη μέση του δρόμου. Ένα ξέστρωτο κρεβάτι σ’ένα ημιυπόγειο της οδού Οικονόμου (η πρώτη τυχαία θεατρική σκηνή της ζωής μου). Το κλειδαράδικο στην Καλλιδρομίου: τα κλειδιά και οι σύρτες έμοιαζαν με εκονογραφημένο εγχειρίδιο του σεξ. Στη Ζωοδόχου Πηγής ο ταπετσέρης αράδιαζε ξεκοιλιασμένες καρέκλες στο πεζοδρόμιο. Οι σούστες τους ανέμιζαν στον ήλιο – μια πρώτη νύξη θανάτου. Νομίζω πως όσα ήταν να μάθω για τη ζωή, τα έμαθα τότε.

kleines Mädchen schaut Richtung Kamera
©Dimitris Tsoumplekas

Ύστερα ανηφορίσαμε οικογενειακώς στα προάστια. Στο κέντρο ξαναγύρισα ως φοιτήτρια Γαλλικής Φιλολογίας: αίθουσες διδασκαλίας στην Ιπποκράτους, ή στη Σόλωνος, τα καφενεία της οδού Ναυαρίνου και τα πρώτα βιβλιοπωλεία της ζωής μου αραδιασμένα στη Σόλωνος και τις παρόδους της. Στο πανεπιστήμιο η παιδεία ήταν αντι-αθηναική (μελετούσαμε τα κείμενα της Μαντάμ Ντε Σταλ για τη Γερμανία και τον „Αιμίλιο“ του Ρουσό που διαδραματιζόταν σε μια άνευρη εξοχή) αλλά όταν έβγαινα στο πεζοδρόμιο με τύλιγαν οι θόρυβοι κι οι μυρωδιές της πόλης ξανά. Κόρνες αυτοκινήτων, εξατμίσεις λεωφορείων – η ασχήμια με περικύκλωνε ως αισθητικό γεγονός. Η Αθήνα παρέμενε ο τόπος κάθε δυσφορίας και κάθε μύησης.

offene Tür eines alten leeren Raumes
©Dimitris Tsoumplekas

Σήμερα ζω στα προάστια, εκεί που βρίσκονται τα ιδιωτικά σχολεία και οι άψυχες μικρογειτονιές,. Όταν όμως γράφω ένα βιβλίο κατεβαίνω καθημερινά στο κέντρο, στο μικρό μου γραφείο, κοντά στον Ευαγγελισμό. Μόνο εκεί μπορώ να γράψω, στον δεύτερο όροφο μιας παλιάς πολυκατοικίας. Το δωμάτιο βλέπει στον ακάλυπτο – εκεί που παίζονται τα μονόπρακτα της αθηναικής ζωής: γονείς τσακώνονται με τα παιδιά τους, εραστές με τις ερωμένες τους. Η γραμματέας του παθολόγου κλείνει τηλεφωνικά ραντεβού κι οι γυναίκες απλώνουν ρούχα χαζεύοντας τηλεόραση. Ένας άντρας που χρωστάει πολλά σε πολλούς οργώνει το μπαλκόνι με το κινητό στο αυτί. „Δεν έχω τίποτα, γαμώ το Θεό μου, ούτε σάλιο”, ουρλιάζει. „Από πού να στα δώσω; Που να τα βρω, γαμώ τους αγίους μου;”. Σβήνω το φως, ανασηκώνω την κουρτίνα και τον κοιτάζω υπνωτισμένη. Ώρες ώρες ντρέπομαι που παρακολουθώ κλινικά την απόγνωση, αλλά αυτή είναι η δουλειά μου.

Κείμενο: Αμάντα Μιχαλοπούλου. Δημοσιεύτηκε στη γερμανική μετάφραση της Μιχαέλας Πρίντσικγερ στον επετειακό τόμο Solitude Atlas (2015) της Akademie Schloss Solitude. Φωτό: Dimitris Tsoumplekas. To «Texas» υπάρχει στην Αθήνα, στο βιβλιοπωλείο Ροδακιό, στις εκδόσεις Φωταγωγός και στο βιβλιοπωλείο Free Thinking Zone και στο Βερολίνο στο βιβλιοπωλείο Bücherbogen am Savignyplatz.

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε