“XENIA” – μια νέα ελληνική Οδύσσεια

Συνέντευξη με τον Πάνο Κούτρα, σκηνοθέτη

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Συνεχίζεται το ελληνικό κινηματογραφικό θαύμα. Στις 12.1. έχει πρεμιέρα στον κινηματογράφο «International» του Βερολίνου η νέα ταινία του Πάνου Κούτρα «Xenia» – παρουσία του σκηνοθέτη. Μετά την υπέροχη ταινία του «Στρέλλα», συμμετοχές σε φεστιβάλ και βραβεία για την «Xenia» –μεταξύ των άλλων στο τμήμα «Un Certain Regard» στις Κάννες και το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Οσναμπρύκ– θα παιχτεί τώρα το νεότερο έργο του στους γερμανικούς κινηματογράφους. Περισσότερες πληροφορίες για τον Πάνο Κούτρα θα βρείτε στο Λεξικό Προσώπων μας. Το επίσημο γερμανικό τρέιλερ μπορείτε να δείτε εδώ.

Τον αγαθό 16χρονο Ντάνι τον τραβά μετά το θάνατο της μητέρας του στην πολύβουη Αθήνα και στον τραχύ μεγαλύτερο αδελφό του Όντι. Τα γεγονότα εξελίσσονται ραγδαία καθώς η αδεξιότητα του Ντάνι τους αναγκάζει να ξεφύγουν από την αστυνομία. Αυθόρμητα ακολουθούν τώρα τα όνειρά τους: να βρουν τον πατέρα τους και να συμμετάσχουν στο κάστιγκ του Greek Superstar… Καθ΄ οδόν αντιλαμβάνονται ότι –παρά τις διαφορές τους– καμία δύναμη δεν μπορεί να τους χωρίσει…

Ο Όμηρος συνόδευε κάποτε τον Οδυσσέα στο ξεπέρασμα πειρασμών και κινδύνων, τώρα ο Πάνος Κούτρας μας οδηγεί στην «XENIA» σε έναν κρυφό υπόκοσμο γεμάτο σαγηνευτικά τεκνά, μοντέρνα ερείπια και αβύσσους της βίας – και δημιουργεί μια ισορροπία μεταξύ δράματος και κωμωδίας με μια δυσκολόβρετη ελαφρότητα. Πρεμιέρα είχε η «XENIA» στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, όπου και άρχισε η παγκόσμια επιτυχία της με ενθουσιώδη βραβεία κοινού.

PF1136D_kino

Πες μας λίγα λόγια για τη δημιουργία της ταινίας.

Η ταινία είναι ένα είδος αποχαιρετιστήριας επιστολής προς τον νεότερο εαυτό μου, μια και τα εφηβικά μου χρόνια ήταν τα πιο έντονα της ζωής μου, γεμάτα σεξ, ναρκωτικά και ροκενρόλ… Ήξερα ότι είμαι περιθωριακός. Και βέβαια αυτό έχει να κάνει με την ομοφυλοφιλία μου. Όλες οι αποφάσεις που πήρα μεταξύ 14 και 18 ετών ήταν αποφασιστικής σημασίας για όλη μου τη ζωή: είτε για την αγάπη ή τις αξίες μου, την πολιτική και την τέχνη.

Είναι απίστευτο συγκινητικό να διηγείσαι μια ιστορία για την εφηβεία. Αλλά οι νέοι άνθρωποι είναι αυτοί που σήμερα υποφέρουν περισσότερο. Γεννήθηκαν σε έναν εχθρικό κόσμο όπου είναι αποπροσανατολισμένοι. Για μένα ήταν επίσης σημαντικό να πω την ιστορία δύο αδελφών. Η αδελφοσύνη, στην ουσιαστική και στην αφηρημένη της έννοια, υπήρξε καθοριστική στη ζωή μου, ειδικά όντας ομοφυλόφιλος.

Και τέλος επιζήτησα την προσοχή για τα παιδιά χωρίς ιθαγένεια. Με την ακροδεξιά στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη το θέμα του ασύλου αποκτά δραματικές διαστάσεις.

PF1136D_9

Γιατί ονόμασες την ταινία «XENIA»;

Ξενία σημαίνει φιλοξενία. Οι ολύμπιοι θεοί μάς επέβαλαν κάποτε να καλωσορίζουμε τον καθένα, άσχετα με την προέλευσή του. Ο Δίας συχνά ονομάζεται και «Ξένιος», ο φιλόξενος. Η φιλοξενία αυτή ήταν κάποτε ακριβό αγαθό στην Ελλάδα, ενώ αντίθετα η ξενοφοβία αποτελεί μια σχετικά σύγχρονη αντίληψη.

«Ξενία» είναι επίσης το όνομα μιας αλυσίδας πολυτελών ξενοδοχείων, τα οποία σχεδιάστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’50 από επώνυμους αρχιτέκτονες. Η εποχή τότε ήταν διαφορετική, ήμασταν εύποροι και ανακαλύπταμε τον τουρισμό. Σήμερα περισσότερο από το 90% αυτών των ξενοδοχείων είναι εγκαταλελειμμένα και έτοιμα για κατεδάφιση.

PF1136D_4

Δεν μπορεί να ήταν εύκολη η παραγωγή του φιλμ κατά τη διάρκεια της κρίσης…

Δεν υπάρχει ταινία που η παραγωγή της να είναι εύκολη, ο κίνδυνος της οικονομικής καταστροφής είναι μόνιμος συνοδός. Το γύρισμα μιας ταινίας με σημαντικό προϋπολογισμό στην Ελλάδα φάνηκε σε πολλούς τρελό εγχείρημα, κι έτσι έψαξα μαζί με τον παραγωγό μου να βρω ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για μια συμπαραγωγή. Η εταιρείες «MMP Film» στη Γαλλία και «Entre Chien et Loup» στο Βέλγιο μάς υποστήριξαν μαζί με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.

Σε ένα σημείο η παραγωγή σχεδόν σταμάτησε, όταν η ΕΡΤ, ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες μας, έκλεισε εν μια νυκτί. Μόνο η αποφασιστική και θαρραλέα απόφαση ανάληψης των κινδύνων εκ μέρους των συμπαραγωγών έκανε δυνατή τη συνέχιση και ολοκλήρωση της ταινίας. Αλλά ακόμα και τώρα έχουμε ένα βουνό χρέη…

PF1136D_3

Εργάζεσαι συχνά με ερασιτέχνες ηθοποιούς. Εξήγησέ μας γιατί.

Μου αρέσει ο συνδυασμός ερασιτεχνών και επαγγελματιών. Ο πατέρας, η μητέρα και ο Τάσος είναι επαγγελματίες ηθοποιοί αρκετά γνωστοί στην Ελλάδα. Αλλά ο Όντι και ο Ντάνι έπρεπε να είναι διαφορετικοί.

Όταν πρόκειται για τους χαρακτήρες-μέλη μιας μειονότητας θέλω να γυρίζω με ανθρώπους που διαισθητικά εμβαθύνουν στον προβληματισμό και είναι σε θέση να εκπροσωπήσουν την κοινότητα αυτή. Το κάστιγκ ήταν κατά κάποιο τρόπο μια πολιτική επιλογή. Θέμα της «XENIA» είναι δύο ανήλικα αλβανικά αδέλφια, ξένα στην ίδια τους τη χώρα. Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 200.000 νέους που ζουν σε αυτό το πλαίσιο οριοθέτησης!

Ήμουν σίγουρος ότι υπάρχουν δύο νέοι ταλαντούχοι ηθοποιοί που θα μπορούσε να καλύψουν αυτούς τους ρόλους, ακόμη κι αν έπρεπε να τους αναζητήσω έναν ολόκληρο χρόνο. Επτά μήνες στο σπίτι μου και αργότερα στο σετ κάναμε πρόβες –4 φορές την εβδομάδα– πριν ξεκινήσαμε τα γυρίσματα.

PF1136D_5

Ποιά είναι η Πάτι Πράβο;

Η Πάτι Πράβο είναι μια σπουδαία τραγουδίστρια, μια Ιταλίδα ντίβα της δεκαετίας του ’70, που εξακολουθεί και σήμερα να είναι δημοφιλής. Πριν πολλά χρόνια εμφανιζόταν τακτικά στο μουσικό σόου Canzonissima, ακόμη και ως παιδί ήμουν γοητευμένος από την Πάτι Πράβο. Το 2006, χρόνια αργότερα, στη Νάπολη, άκουσα πάλι τη μουσική της, ήταν σαν ταξίδι στον χρόνο.

Τότε αγόρασα όλα της τα άλμπουμ, γιατί ήθελα να συνεχίσω εκεί όπου είχα σταματήσει κάποτε ως έφηβος. Ο Ντάνι αγαπά την Πάτι Πράβο γιατί ήταν το είδωλο της μητέρας του. Κι έτσι η Πάτι δεν είναι γι αυτόν μόνο ένας αστέρας, αλλά μια αγία που κάνει θαύματα.

Οι περιπλανήσεις δύο αδελφών, μια οικογενειακή βεντέτα και κάποιος που ονομάζεται Οδυσσέας… Η ελληνική μυθολογία και τραγωδία αντικατοπτρίζεται στην «XENIA» και υπάρχει σε όλες σου τις ταινίες…

Είμαι Έλληνας και από το δημοτικό μαθαίνεις τα πάντα σχετικά με την ελληνική μυθολογία. Κανείς δεν μπορεί να το αποφύγει. Αλλά για μένα η μυθολογία είναι και ψυχαγωγία και όχι μόνο θέμα για την ακαδημαϊκή ελίτ.

PF1136D_1

Οι ταινίες σου συχνά μεταβαίνουν στο φανταστικό. Ο τρόπος που συνδυάζεις την καθημερινή πραγματικότητα με φαντασιώδη όνειρα είναι μάλλον μοναδικός.

Η φαντασία σημαίνει τα πάντα για μένα και ως εκ τούτου δεν αποτελεί μόνο ένα στιλιστικό μέσο. Όνειρο και πραγματικότητα πηγαίνουν στην καθημερινή ζωή συχνά χέρι-χέρι. Γιατί λοιπόν να μην είναι έτσι και στις ταινίες μου; Είναι μάλλον ο μόνος τρόπος να προσεγγίσουμε την πραγματικότητα. Σε αυτή την ταινία η προσφυγή στη φαντασία ήταν πολύ φυσική για να εμφυσηθεί ζωή στον χαρακτήρα του Ντάνι. Τραυματισμένα παιδιά δραπετεύουν συχνά σε φανταστικούς κόσμους.

Ένα γκέι κλαμπ ονομάζεται Fantastico, μια δικηγόρος Αντιγόνη, Greek Superstar… Η «XENIA» αντιμετωπίζει το τραγικό πάντα με χιούμορ και ειρωνεία. Είναι το χιούμορ σε θέση να σώσει και την Ελλάδα;

Την Ελλάδα ή τον κόσμο; Το χιούμορ αποκλειστικά αυτοεξυπηρετείται. Βοηθά την αποστασιοποίηση και η αποστασιοποίηση αυτή είναι μια απίστευτη πολυτέλεια. Μπορεί οι ταινίες να μην αλλάζουν τον κόσμο, αλλά δημιουργούν νέες προοπτικές, ανοίγουν τα μάτια και βοηθούν στην κατανόηση.

Απόσπασμα από το δημοσιογραφικό υλικό της Pro-Fun Media GmbH, Φωτό: Pro-Fun Media GmbH, www.pro-fun.de.

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε