Αρκάς: Κόμικς γίνονται θέατρο

Η θεατρική ομάδα „Zur Sonne“ ετοιμάζει κανούργια παράσταση

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Στις 18 Μαρτίου 2018 ανεβαίνει στη Βιέννη ένα ενδιαφέρον θεατρικό πείραμα με έργα του Έλληνα κομίστα Αρκά που φέρνει στη σκηνή η θεατρική ομάδα «Zur Sonne» (Προς τον ήλιο), μέχρι 25 Μαρτίου στο Theater Brett, Münzwardeingasse 2. Το πώς ακριβώς, το περιγράφουν για το diablog.eu ο σκηνοθέτης Θόδωρος Λιμήτσιος και ο συνθέτης Περικλής Λιακάκης.

Arkas Plakat Theater

Θόδωρε, πώς σου ήρθε η ιδέα να κάνεις θεατρικό έργο τα σκίτσα του Αρκά; Πώς θέλετε να υλοποιήσετε συγκεκριμένα την ιδέα αυτή;

Θόδωρος Λιμήτσιος: Τα κόμικς για μένα ήταν ανέκαθεν μια πρόκληση. Η πρώτη μου παράσταση ως ερασιτέχνης ηθοποιός το 1994 στην Ελλάδα ήταν μια παράσταση κόμικς. Μπορώ ακόμη να θυμηθώ τις επίμονες απορίες μου προς τον σκηνοθέτη για το πώς μπορεί να δώσει κανείς ζωή σε ένα σκίτσο το οποίο εξ ορισμού παριστάνει μια υπερβολή. Τότε βέβαια είχαμε να κάνουμε με σκίτσα που απεικόνιζαν μόνο ανθρώπους. Στον Αρκά έχουμε να κάνουμε και με ζώα. Κι αυτό είναι μια ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση. Όταν λοιπόν μετά το τέλος της παράστασης «Οι κυρίες της αυλής» άρχισα να σκέφτομαι το επόμενο θεατρικό έργο, έπεσα τυχαία πάνω σε μια συνέντευξη του Δημήτρη Αγορά που είχε κάνει μια πρωτότυπη σύνθεση με τα κόμικς του Αρκά και μάλιστα την παρουσίαζε σε μια θεατρική σκηνή στην Αθήνα.

Αμέσως ζήτησα από τον Δημήτρη να μου δώσει το έργο για να το διαβάσω. Το κείμενο με κέρδισε με την πρώτη ανάγνωση. Δεν ήταν κάτι καινούργιο για μένα γιατί λίγο πολύ ήξερα σχεδόν όλα τα κόμικς του Αρκά, αλλά η σύνθεση που έκανε ο Δημήτρης ήταν πραγματικά μαγική. Αυτό θα είναι το επόμενό μας θεατρικό έργο, είπα μέσα μου. Έκλεισα τα μάτια και προσπάθησα να φέρω με τη φαντασία μου όλους τους χαρακτήρες στη σκηνή του θεάτρου. Γιατί με βοηθό τη φαντασία μπαίνουμε όλο και πιο βαθιά στον κόσμο του Αρκά. Γιατί ακόμα και ο Ισοβίτης έτσι ξεφεύγει από την «σκληρή πραγματικότητα» της φυλακής (του κόσμου).

Όλοι οι Έλληνες γνωρίζουν τον Αρκά και τη χιουμοριστική του σκοπιά της ελληνικής καθημερινότητας. Πώς τον φέρνεις όμως κοντά στο γερμανόφωνο κοινό;

Θόδωρος Λιμήτσιος: Το ιδιαίτερο αυτό χιούμορ του Αρκά μπορεί να πει κανείς ότι είναι βγαλμένο από την ελληνική πραγματικότητα. Διαβάζοντας με μεγαλύτερη προσοχή τα κόμικς και κοιτάζοντας λίγο πιο βαθιά μπορεί κανείς, αν όχι σε όλα, στα περισσότερα να βρει πολλά κοινά με την κοινωνική κατάσταση που επικρατεί και σε άλλες χώρες του κόσμου. Όσον αφορά στη μετάφραση του έργου θα έλεγα πως υπάρχουν πολλά λογοπαίγνια τα οποία πολύ δύσκολα αποδίδονται σε μια άλλη γλώσσα, αλλά αυτό θεωρώ ότι αφορά όχι μόνο στα κόμικς του Αρκά αλλά και σε πολλά άλλα κείμενα. Θεωρώ λοιπόν ότι ο Αρκάς χρήζει «ειδικής μεταχείρισης», αλλά είναι εφικτό να μεταφραστεί στα γερμανικά, πάντα όμως με την προσοχή που απαιτεί το κάθε αστείο ξεχωριστά και προσπαθώντας, αν βέβαια υπάρχει, να βρεις κάτι αντίστοιχο εκφραστικά στη γλώσσα που γίνεται η μετάφραση και να μπορεί να δώσει στον θεατή να καταλάβει αν όχι το 100% του νοήματος, τουλάχιστον όμως να πάρει μια μικρή μυρωδιά.

Περικλής Λιακάκης: Νομίζω πως το δυσκολότερο να μεταφράσει κανείς είναι η έμμετρη ποίηση και η κωμωδία. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα κωμικό έργο, που χρησιμοποιεί όχι μόνο μια άλλη γλώσσα, αλλά πολύ περισσότερο και μια άλλη στάση απέναντι στην ζωή (το ελληνικό χιούμορ είναι τελείως διαφορετικό από το γερμανικό). Γι αυτό τον λόγο η προσπάθειά μας είναι ακόμα πιο δύσκολη. Παρόλ΄ αυτά, πιστεύω πως επειδή το θέατρο είναι τελικά ένα αποτέλεσμα από πολλούς παράγοντες (το κείμενο, την τέχνη των ηθοποιών, την σωστή δραματουργία, την μουσική, τους φωτισμούς κλπ.) νομίζω ότι είναι απόλυτα εφικτό να γίνει αυτό το «πέρασμα» του έργου και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Φυσικά όλα θα φανούν στο χειροκρότημα…

Περικλή, εσύ ζεις ως συνθέτης «σοβαρής» μουσικής στη Βιέννη. Πώς προέκυψε αυτό το εγχείρημα με τη ελληνοαυστριακή ομάδα θεάτρου «Zur Sonne»;

Περικλής Λιακάκης: Γνωρίζω την ομάδα από την πρώτη της δουλειά που ήταν μια παράσταση πάνω στην ποίηση του μεγάλου Έλληνα ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Τότε ακόμα ήταν μια ερασιτεχνική ομάδα στα πρώτα της βήματα, που φαινόταν όμως, πως αγαπούσε πολύ αυτό που έκανε. Έτσι αποφάσισα να παρακολουθήσω την πορεία τους και με μεγάλη μου έκπληξη και χαρά, έβλεπα χρόνο με τον χρόνο, πως τα παιδιά γίνονταν όλο και καλύτερα. Σιγά σιγά η δουλειά και η ποιότητα που έβγαζε αυτή η ομάδα με έκανε να μιλήσω στον επαγγελματία σκηνοθέτη/ηθοποιό και κινητήριο μοχλό της ομάδας, τον Θόδωρο Λιμίτσιο, και να του εκφράσω τον θαυμασμό μου για την δουλειά του. Καθώς είμαι συνθέτης που γράφω πιο πολύ για το μουσικό θέατρο η ιδέα να συνεργαστούμε ήρθε σχεδόν από μόνη της, στην πρώτη συνάντηση που είχαμε με τον Θόδωρο.

Έχεις δουλέψει επανειλημμένα με κείμενο και μουσική, ειδικά σε σύγχρονες όπερες. Ποια μουσική θεωρείς κατάλληλη για τη θεατρική μεταφορά των ιστοριών του Αρκά;

Περικλής Λιακάκης: Η πρώτη μου ιδέα όταν δουλεύω για ένα πρότζεκτ είναι καταρχήν οι μουσικές ιδέες μου και η υλοποίησή τους να μην επιβαρύνουν τις οικονομικές δυνατότητες του εγχειρήματος. Εάν υπάρχουν αρκετά χρήματα, τότε διαλέγω σχεδόν πάντα να έχω «ζωντανή» μουσική. Εάν τα οικονομικά μέσα είναι περιορισμένα, τότε η πρώτη μου ιδέα είναι να χρησιμοποιήσω ηλεκτρονικούς ήχους. Στην προκειμένη περίπτωση αποφάσισα να χρησιμοποιήσω ηλεκτρονικούς ήχους, όχι μόνο για να κρατήσω τις οικονομικές απαιτήσεις σε χαμηλά πλαίσια, αλλά κυρίως επειδή πιστεύω πως όταν οι ήρωες επί σκηνής είναι τεχνητά, μη υπαρκτά πρόσωπα (ήρωες από παραμύθι ή όπως εδώ κόμικ) τότε η μουσική που τους ταιριάζει, είναι συνήθως κι αυτή τεχνητή, στην προκείμενη περίπτωση ηλεκτρονικοί ήχοι. Επίσης είμαι εχθρός της μουσικής με ηχογραφημένα φυσικά όργανα! Όταν ακούω τέτοια μουσική στο θέατρο, και το τονίζω αυτό, πάντα μου έρχεται η εντύπωση μουσικής για κινηματογράφο που δεν βρήκε τον σωστό δρόμο και μπήκε κατά τύχη σε θεατρική παράσταση. Στην δικιά μας παράσταση θα ακούσετε ήχους που θυμίζουν όργανα, αλλά δεν είναι… Θα ακούσετε κάτι που θυμίζει βιολί, αλλά δεν είναι, κάτι που θυμίζει πιάνο, αλλά δεν είναι. Αυτός είναι νομίζω και ένας τρόπος να υποστηρίξω μουσικά το «κόμικ» στοιχείο της παράστασης.

Θόδωρε, πες μας δυο λόγια σχετικά με την ιδέα, την ίδρυση και τις μέχρι τώρα παραγωγές της θεατρικής σας ομάδας. Σε ποιες γλώσσες παρουσιάζονται τα έργα;

Θόδωρος Λιμήτσιος: Η ιδέα για τη δημιουργία του ελληνοαυστριακού θιάσου «Προς τον ήλιο» γεννήθηκε το 2011 όταν μετακόμισα στην Βιέννη. Θεώρησα κρίμα σε μια χώρα όπου υπάρχει τόσο έντονο το ελληνικό στοιχείο να μην υπάρχει ελληνικό θέατρο. Έναν χρόνο μετά ξεκίνησε αυτό το υπέροχο ταξίδι…προς τον ήλιο. Στόχος μου από την πρώτη μέρα της δημιουργικής αυτής προσπάθειας ήταν η προώθηση του ελληνικού πολιτισμού στην Αυστρία και η γνωριμία με το νεοελληνικό μας θέατρο, το οποίο είναι ακόμα άγνωστο σε πολλούς εδώ, σε σύγκριση με το αρχαίο ελληνικό δράμα που είναι αρκετά γνωστό. Η πρώτη μας παράσταση το 2013 ήταν ένα έργο αναλογίου. Ένα αφιέρωμα στον ποιητή της ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσο με ζωντανή μουσική από τα μελοποιημένα ποιήματά του. Αμέσως μετά, το 2014, παρουσιάσαμε ένα μιούζικαλ- αφιέρωμα στον ελληνικό κινηματογράφο με σκηνές από 13 ελληνικές κωμωδίες, πάλι με ζωντανή μουσική και τραγούδια. Το 2015 διασκευάσαμε τη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη και ήταν το πρώτο έργο που παρουσιάσαμε με γερμανικούς υπέρτιτλους. «Η αυλή των θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη ήρθε το 2016 πάλι με γερμανικούς υπέρτιτλους, ενώ το 2017 παρουσιάσαμε την κινηματογραφική διασκευή του Δημήτρη Γιατζουτζάκη «Οι κυρίες της αυλής».

Ευχαριστούμε για τη συνέντευξη και ευχόμαστε κάθε επιτυχία στη σκηνή!

Συνέντευξη: Μιχαέλα Πρίντσιγκερ/Θόδωρος Λιμήτσιος, Περικλής Λιακάκης. Φωτό: Periklis Liakakis. Την ιστοσελίδα της θεατρικής ομάδας „Zur Sonne“ θα τη βρείτε εδώ.

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε