Ανακαλύπτοντας την Άνδρο με τα πόδια

Ένα ταξίδι πεζοπορίας με την Doris Wieler

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Καθ΄ οδόν με τη Ντόρις Βίλερ στο diablog.eu: Διαβάστε την τελευταία λεπτομερή περιγραφή της από την Άνδρο. Μας έχει ταξιδέψει ήδη στην Κάρπαθο και στο ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 στην Πελοπόννησο. Εμπνευστείτε για τις επόμενες διακοπές σας στην Ελλάδα!

Εισαγωγή στο ημερολόγιο πεζοπορίας

Ξύπνησε η περιέργειά μου μόλις διάβασα ότι η Άνδρος, το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων μετά τη Νάξο, διαθέτει ένα δίκτυο μονοπατιών πεζοπορίας μήκους 300 χιλιομέτρων. Μαζί με τα μονοπάτια της λεγόμενης «andros route», περίπου άλλα 100 χιλιόμετρα, ανήκουν από το 2015 στα «Leading Quality Trails – Best of Europe». Αυτό σημαίνει: σε κάθε στροφή της διαδρομής υπάρχουν χρήσιμες σημάνσεις. Τα μονοπάτια -σε μεγάλο βαθμό ιστορικά πλακόστρωτα- βρίσκονται σε άριστη κατάσταση. Τα παλαιά δίκτυα, φτιαγμένα κατά τη διάρκεια των αιώνων, διατηρήθηκαν ή ανακατασκευάστηκαν στο πλαίσιο αυτό. Το έργο ανάπλασης των μονοπατιών πεζοπορίας ξεκίνησε από μια τοπική εθελοντική πρωτοβουλία που υποστηρίζει τον βιώσιμο τουρισμό.

mann mit rucksack in landschaft

Έχουμε ταξιδέψει πολλές φορές στην Ελλάδα τον Μάιο, αλλά εδώ στην Άνδρο η ποικιλία της χλωρίδας ξεπερνάει, χάρη στον προηγούμενο βροχερό χειμώνα, όλα όσα έχουμε δει μέχρι τώρα. Άναυδη κοιτάζω τα πολύχρωμα λουλουδιασμένα λιβάδια, τα γάργαρα ρυάκια και τους καταρράκτες. Και κάθε τόσο γεμίζουμε τα παγούρια μας στις ιστορικές βρύσες με το άφθονο νερό. Πριν από δύο χρόνια, όταν είχαμε βρεθεί στην Κάρπαθο, το κυρίαρχο στοιχείο ήταν ο άνεμος. Εδώ, στην Άνδρο, είναι το νερό. Από την ιστοσελίδα των τοπικών κοινοτήτων διαβάζω ότι όλο σχεδόν το υπέδαφος του νησιού αποτελείται από κρυσταλλικό σχιστόλιθο, γεγονός που εξηγεί την αφθονία του νερού.

Ωστόσο, κι εδώ δεν πέφτει πάντα τόση βροχή. Σε ένα φύλλο της αθηναïκής γερμανόφωνης εφημερίδας «Griechenland-Zeitung» από το καλοκαίρι του 2018 είχα διαβάσει, ότι μετά από έναν χειμώνα με μειωμένες βροχοπτώσεις η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα μπορεί να είναι τόσο χαμηλή, που να απαιτούνται περιοριστικά μέτρα στη χρήση του νερού. Το 2019 ωστόσο η κατάσταση ήταν τελείως διαφορετική.

sprudelnder bach mit steinen

Οι χαρακτηριστικές ξερολιθιές του νησιού είναι και αυτές φτιαγμένες από σχιστόλιθο. Από το 2018 συγκαταλέγονται στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO και διατρέχουν ολόκληρη την Άνδρο. Με διαφορετικές μορφές και σχήματα περικλείουν βοσκοτόπια, χωράφια και ιδιοκτησίες. Προστατεύουν τη γη από τον άνεμο και περιορίζουν τη διάβρωση. Οριοθετούν παλιούς δρόμους και μονοπάτια. Δίνουν σκιά. Μερικές φορές οι πέτρες τοποθετούνται κάθετα, άλλοτε πάλι οριζόντια. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελούν πάντως οι σε τακτικά διαστήματα κάθετα τοποθετημένοι μεγαλόσχημοι σχιστόλιθοι που κατά την κατασκευή εξοικονομούν σίγουρα πολύ χρόνο. Δεν γνωρίζω εάν διευκολύνουν και την τυχόν επισκευή τους.

steinmauer mit pflanzen

Μερικά καλντερίμια έχουν γίνει με τον καιρό ανώμαλα και δύσβατα. Αναρίθμητοι άνθρωποι και φορτία τα έχουν διαβεί. Εάν οι πέτρες τους είχαν λαλιά, θα μαθαίναμε σίγουρα πολλές ιστορίες. Προχωράμε αργά βήμα προς βήμα. Η γεωμορφολογία του νησιού μας πηγαίνει προς τα πάνω και προς τα κάτω, ψηλά στις κορυφογραμμές, χαμηλά σε κοιλάδες και φαράγγια, μερικές φορές σε απότομες διαδρομές. Χαμηλώνοντας το βλέμμα στα μονοπάτια αυτοσυγκεντρωνόμαστε και θαυμάζουμε κάθε μικρολούλουδο που δεν το βάζει κάτω και ξεφυτρώνει ανάμεσα από τις πέτρες.

wanderweg aus steinplatten

Στη διάρκεια των 14 ημερών στο βορειότερο νησί των Κυκλάδων έχουμε γενικά ιδανικό καιρό πεζοπορίας. Περιστασιακά έχει συννεφιά. Συχνά πνέει ένας δροσερός αέρας. Την επόμενη όμως στιγμή ο ήλιος πάλι καίει. Σε μερικά μέρη ευγνωμονούμε τα δέντρα και τους θάμνους για τη σκιά τους. Βροχή δεν πέφτει σχεδόν καθόλου. Περνάμε από πολλά όμορφα μέρη. Προς μεγάλη μας χαρά μπορούμε σε όλες μας τις στάσεις να απολαύσουμε παραδοσιακά, σπιτικά φαγητά. Όχι μόνο της ώρας. Σπεσιαλιτέ του νησιού είναι η ανάμικτη σαλάτα με κάπαρη, κρουτόν, τοπικό ανθότυρο και σκούρο μπαλσάμικο. Κάθε φορά έχει άλλη γεύση, αλλά είναι πάντοτε νόστιμη.

salatteller

Ημερολόγιο πεζοπορίας 9 – 26 Μαΐου 2019

6 Μαΐου 2019

Από το Βερολίνο αναχωρούμε με το αεροπλάνο το μεσημέρι. Λόγω καθυστέρησης της πτήσης φεύγουμε τελικά από το αεροδρόμιο της Αθήνας στις 4 μ.μ. Παίρνουμε μαζί μας και δυο φίλες, με τις οποίες είχαμε κάνει και άλλες πεζοπορίες στο παρελθόν. Αποφασίζουμε αυθόρμητα να πάρουμε ένα ταξί. Ο δεινός οδηγός του κερδίζει χρόνο και είμαστε στη Ραφήνα πριν τις 5 μ.μ. Κι έτσι φτάνουμε δύο ώρες και 35 ναυτικά μίλια αργότερα πανευτυχείς στο λιμάνι του Γαύριου – είναι μόλις 7 μ.μ.

6-8 Μαΐου 2019 – Γαύριο

Τις δύο πρώτες μέρες δεν το κουνάμε από αυτό το αξιαγάπητο παραθαλάσσιο χωριό (και κυριότερο λιμάνι του νησιού) με τη μεγάλη επιλογή εστιατορίων. Γευστικά με τραβάει ιδιαίτερα το εστιατόριο-ταβέρνα «Πάμε Βαγγέλη». Διάφορα καταστήματα τροφίμων και ντόπιων σπεσιαλιτέ καθώς και ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο αναβαθμίζουν τον οικισμό. Το παντοπωλείο «Ανδριακόν» με το φιλικό προσωπικό του μου αρέσει ιδιαίτερα. Προσφέρει επιλεγμένα βιολογικά προϊόντα, ενώ φέρνει πολλά παραδοσιακά είδη από άλλα νησιά του Αιγαίου με ιστιοφόρο – και ως εκ τούτου με μηδενικές εκπομπές ρύπων. Προσφέρει επίσης και μια μικρή ποικιλία φαγητών. Για τον δρόμο αγοράζουμε σπιτικό ψωμί ολικής άλεσης και ντόπια, μόνο ελαφρά αλατισμένη μυζήθρα.

boote im hafen

Καταλύουμε ακριβώς απέναντι από το λιμάνι στο πρόσφατα ασβεστωμένο «Hotel Galaxy» με τα μπλε παντζούρια. Δυστυχώς το μπάνιο μας είναι παραμελημένο. Στη συζήτηση με τον ξενοδόχο ανακαλύπτουμε ότι έχει υπόψη του την υψηλή περιεκτικότητα του νερού σε άλατα και την, εξ αυτού, μη ομαλή παροχή νερού σε ορισμένα δωμάτια. Δεν καταλαβαίνουμε γιατί δεν μας έδωσε εξ αρχής δωμάτια με μπάνιο που να λειτουργεί. Γενικά μου αρέσουν τα απλά δωμάτια – τα εκτιμώ και λυπάμαι που εξαφανίζονται όλο και περισσότερο. Αλλά το ντους του χώρου που νοικιάζω θέλω να λειτουργεί. Είναι μεγάλη απογοήτευση να είσαι, μετά από έντονη πεζοπορία, στο ντους και να μην βγαίνει σταγόνα νερού. Το ίδιο ενοχλητικό είναι το καζανάκι της τουαλέτας που νυχτιάτικα και για ώρες προσομοιώνει τους ήχους καταρράκτη. Κρίμα. Γιατί κανονικά είναι σκέτη απόλαυση να κάθεσαι στο μπαλκόνι του ξενοδοχείου και να παρακολουθείς τη φασαρία και το πέρα δώθε στο λιμάνι μόλις μπαίνει σφυρίζοντας το πλοίο της γραμμής.

Την επόμενη φορά που στη διάρκεια των διακοπών μας διανυκτερεύουμε στο Γαύριο, επιλέγουμε το ξενοδοχείο «Andros Holiday Hotel», το οποίο έχει μεν και αυτό τα χρονάκια του, αλλά είναι πολύ περιποιημένο. Εκεί αισθανθήκαμε ως επισκέπτες πολύ ευπρόσδεκτοι. Με τα ίδια χρήματα προσφέρει εκτός από ένα μεγάλο δωμάτιο με βεράντα και μια πανοραμική θέα της πισίνας και των καταπράσινων εγκαταστάσεων που απλώνονται μέχρι τη θάλασσα. Και επίσης ένα δελεαστικό πρωινό.

blick auf hafen mit palmen

7 Μαΐου – 1η ημέρα – Διαδρομή 14 – περίπου 13 χλμ.

Το πρωί έχουμε την ευχάριστη έκπληξη της άφιξης δυο άλλων φίλων από το Αννόβερο. Τώρα είμαστε έξι. Δύο ταξί μας μεταφέρουν στην Αγία Ειρήνη, την αφετηρία της πρώτης μας πεζοπορίας. Ακολουθώντας μια ονειρεμένη διαδρομή περπατάμε δίπλα σε ένα ρυάκι και περνάμε από τα ερείπια τουλάχιστον δέκα νερόμυλων. Εκεί αλέθονταν τα δημητριακά από τις τεχνητές «πεζούλες», που είναι ευδιάκριτες ακόμη και σήμερα. Κάθε τόσο σταματάμε και απολαμβάνουμε ένα ποδόλουτρο. Προετοιμαζόμαστε έτσι για το κύριο κομμάτι της πεζοπορίας προς το Γαύριο, που το έχουμε ακόμη μπροστά μας.

menschen an bach

Όσο περνάει η ώρα ο ουρανός σκοτεινιάζει όλο και περισσότερο. Επιταχύνουμε το βήμα. Λίγο προτού φτάσουμε στον προορισμό μας ξεσπάει καταιγίδα. Λόγω της νεροποντής αναγκαζόμαστε να καταφύγουμε στη σκεπαστή βεράντα μιας ιδιωτικής κατοικίας. Η σπιτονοικοκυρά τα χάνει όταν ξαφνικά εμφανίζονται έξι άτομα μπροστά στην κουζίνα της. Όμως αντιμετωπίζει την «επιδρομή» μας με ψυχραιμία. Ανταλλάσσουμε μερικές κουβέντες για την κακοκαιρία, η οποία όμως εξαφανίζεται τόσο γρήγορα όσο ήρθε. Μετά από λίγη ώρα και ένα μεγάλο ευχαριστώ κάνουμε το τελευταίο χιλιόμετρο ως το κέντρο στο Γαύριο μέσα από ένα φρεσκοπλυμένο τοπίο, απολαμβάνοντας ιδιαίτερα τα διαυγή και φωτεινά χρώματα της φύσης.

8 Μαΐου – 2η ημέρα – Διαδρομή 15 – περίπου 16 χλμ.

Τη δεύτερη μέρα της πεζοπορίας παίρνουμε μαζί μας όλες μας τις αποσκευές. Σημερινός προορισμός μας είναι το Μπατσί, το πιο τουριστικό σημείο του νησιού. Σε λίγο περνάμε από τον πύργο του Αγίου Πέτρου, ο οποίος χτίστηκε μάλλον τον 4ο αιώνα π.Χ. στην Ελληνιστική περίοδο. Η βάση του ωστόσο μπορεί να είναι πολύ παλαιότερη και να ανάγεται στο 1300 π.Χ. στη Μυκηναϊκή εποχή. Έτσι φανταζόμουν ως παιδί τον πύργο, απ΄ όπου έριχνε τα μαλλιά της η Ραπουνζέλ, ηρωίδα παραμυθιού των αδελφών Γκριμ. Στον ομώνυμο οικισμό μας κάνουν εντύπωση τα πανέμορφα σπίτια με τους καταπράσινους κήπους. Άρα πρέπει εδώ να υπάρχουν άνθρωποι που να τους περιποιούνται. Δεν συναντάμε κανέναν. Ίσως να φταίει η μεσημεριανή ώρα.

steinernes gebaeude mit bogen

Το μονοπάτι μάς οδηγεί σε μια μικρή, στρογγυλή, δεντρόφυτη πλατεία με κρήνη-πλύστρα. Και ένα καφενείο, το οποίο είναι ανοιχτό μάλλον μόνο κατά τη διάρκεια της τουριστικής σεζόν. Η ζωή στα ορεινά χωριά στο εσωτερικού του νησιού είναι συχνά δύσκολη. Δεν είναι όλα τα σπίτια προσεγγίσιμα με αυτοκίνητο. Δεν υπάρχουν πολλές δουλειές. Οι λίγοι που παραμένουν είναι γέροι. Οι νέοι μεταναστεύουν σε όλο τον κόσμο και επιστρέφουν στα χωριά τους το πολύ για τους καλοκαιρινούς μήνες. Η σημερινή διαδρομή προσφέρει λίγη μόνο σκιά. Ευτυχώς, ο ήλιος και τα σύννεφα εναλλάσσονται και μαζί τους ιδρώτας και δροσιά.

wandergruppe auf wanderweg

Αργά το απόγευμα καταλύουμε σε υπερσύγχρονα δωμάτια στο μεγαλύτερο ξενοδοχείο στο Μπατσί, το «Chryssi Akti». Το κτίσμα δεν κερδίζει βραβείο ομορφιάς, αλλά η υποδοχή στη ρεσεψιόν είναι τόσο ζεστή που η πρώτη εντύπωση χάνεται αμέσως. Παίρνω ένα χαλαρωτικό υπνάκο στο πολύ άνετο κρεβάτι προτού δειπνήσουμε στο εστιατόριο «Τα δελφίνια» με υπερυψωμένη θέα στον όρμο. Μας εξυπηρετεί πολύ φιλικά η Γκέζα, η οποία κρατάει το μαγαζί εδώ και χρόνια με τον Γιάννη, τον άντρα της.

fischerboot in hafen vor ortschaft

9 Μαΐου – 3η ημέρα – Διαδρομή 11 – περίπου 11 χλμ.

Σ΄ έναν δρόμο με πολλές στροφές πάμε με δύο ταξί μέχρι τη διασταύρωση προς το Αρνί. Η ελαφριά ναυτία υποχωρεί γρήγορα βγαίνοντας από το αυτοκίνητο και αναπνέοντας τον καθαρό αέρα του βουνού.

wanderer mit strohhut in landschaft

Σε περίπου τέσσερις ώρες θα έχουμε επιστρέψει στο Μπατσί. Περνάμε από φωτεινά, κατακόκκινα λιβάδια με παπαρούνες. Από ορμητικά ρυάκια. Από πηγές εύγεστου νερού. Μέσα από καταπράσινες κοιλάδες με περιποιημένα δέντρα. Κάνουμε το μεσημεριανό μας διάλειμμα μπροστά στο πολύ ήσυχο δημοτικό κατάστημα του Κατάκοιλου. Εδώ συναντάμε και ένα σπάνιο δείγμα τηλεφωνικού θαλάμου που λειτουργεί.

Σε αυτές τις διακοπές το αγαπημένο μας κολατσιό είναι η σπανακόπιτα. Πίτα με φύλλο. Ζουμερή, θρεπτική, νόστιμη. Μας την σερβίρουν, μαζί με πολλές άλλες λιχουδιές, σχεδόν πάντα για πρωινό. Αλλά το πρωί η όρεξή μας είναι περιορισμένη. Έτσι την παίρνουμε μαζί μας.

feldweg mit steinmauer und wanderern

Στο Μπατσί έχουμε απόψε τον χρόνο να περιπλανηθούμε στους δρόμους του. Να ανακαλύψουμε τα χνάρια του παρελθόντος. Σε δεύτερη σειρά αλλά παράλληλα προς τον παραλιακό δρόμο συναντάμε εγκαταλελειμμένα σπίτια και μια μικρή πλατεία. Είμαστε έκπληκτοι γι΄ αυτή την εγκατάλειψη τόσο κοντά στο λιμάνι. Χαίρομαι που είμαστε εδώ εκτός σεζόν. Τα εστιατόρια στο καλά διαμορφωμένο, στρογγυλό λιμανάκι του Μπατσιού είναι κολλημένα το ένα δίπλα στο άλλο, μερικά είναι ακόμη κλειστά. Το καλοκαίρι ο θόρυβος πρέπει να φτάνει σε άλλα επίπεδα. Τώρα είναι όλα καλά, ενοχλητικό είναι μόνο το τεχνητό άρωμα που αναδεύουν κάθε τόσο με χαρακτηριστικό ήχο οι συσκευές τοίχου του ξενοδοχείου. Μετά τη δεύτερη διανυκτέρευση αφήνουμε το ξενοδοχείο στο Μπατσί πίσω μας με προορισμό τη Χώρα. Αναπνέουμε πάλι ελεύθερα.

10 Μαΐου – 4η ημέρα – Διαδρομές 12/2/8 – περίπου 17 χλμ.

Δυο από την ομάδα μας επιστρέψουν σήμερα δυστυχώς πάλι στο σπίτι τους. Έτσι την τέταρτη μέρα φτάνουν μόνο τέσσερις από εμάς σε ένα από τα υψηλότερα σημεία του νησιού, την κορυφή του Προφήτη Ηλία στα χίλια σχεδόν μέτρα. Η πανοραμική θέα μας κόβει την ανάσα.

blick über berglandschaft mit meer

Στη Βουρκωτή, την πρώτη μας στάση, καθόμαστε στη σκιά της εκκλησίας. Το καφενείο, ορατό ήδη από μακριά, φαίνεται  να είναι κλειστό. Αλλά υπάρχουν αρκετές βρύσες για να συμπληρώσουμε το νερό μας. Είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την επόμενη οροσειρά. Ένα παραδοσιακό πέτρινο γεφύρι μας περνά από την άλλη πλευρά του ρέματος.

Φτάνουμε στα Αποίκια εξαντλημένοι και έχουμε την ανάγκη να πιούμε έναν καφέ και να ξεκουράσουμε λίγο τα πόδια μας. Και οι δυο επιθυμίες εκπληρώνονται στο ξενοδοχειακό συγκρότημα «Sariza Spring Hotel» που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την ομώνυμη πηγή. Καθόμαστε σε μια πολύ μεγάλη βεράντα και απολαμβάνουμε τη δροσιά της σκιάς, τον εύγευστο καφέ και το δροσερό νερό της πηγής. Η κουβεντούλα με μια υπάλληλο του ξενοδοχείου, που ήρθε από την Κρήτη ειδικά για τη σεζόν, μας κάνει να ξεχάσουμε για μια στιγμή ότι έχουμε ακόμη μπροστά μας αρκετή πεζοπορία. Και μια τρίτη κορυφογραμμή που συναντάμε στην πορεία μας.

wanderer auf steinweg vor dorf

Φτάνοντας στην πανέμορφη πρωτεύουσα του νησιού, τη Χώρα, μένουμε για μια νύχτα στο ξενοδοχείο «Αίγλη» ένα μικρό «boutique hotel» όπου είχα πρωτομείνει με τον άντρα μου πριν από πολλά χρόνια, όταν το κτήριο ήταν ακόμη στις δόξες του. Είχαμε τότε ένα μεγάλο, ψηλοτάβανο δωμάτιο με παλιό ξύλινο πάτωμα. Είναι κρίμα που χάθηκε στο μεταξύ η πατίνα του χρόνου. Αλλά το οίκημα διαθέτει ακόμη αρκετή γοητεία. Το διευθύνει με πολλή αγάπη ένα φιλόδοξο νεαρό ζευγάρι.

straße in ortschaft mit geschäften

Πολύ ευχάριστο είναι επίσης, ότι για ένα υπέροχο γεύμα τα κουρασμένα κορμιά μας πρέπει να μας μεταφέρουν μόνο λίγα μέτρα πιο πέρα. Ακριβώς απέναντι, δίπλα σε έναν ακάλυπτο χώρο, βρίσκονται «Τα Σκαλάκια» με το πολύ ευγενικό προσωπικό. Οι τοίχοι είναι γεμάτοι αντίκες, καθόμαστε σε ένα μικρό κουτί των θαυμάτων, τρώμε νόστιμα και ακούμε όμορφη, διακριτική μουσική.

eingang eines restaurants

11 Μαΐου – 5η ημέρα – Διαδρομή 3 – περίπου 10 χλμ.

Το επόμενο πρωί, μετά από ένα υπέροχο πρωινό, τα ήδη καλογυμνασμένα πόδια μας μάς μεταφέρουν στον σημερινό προορισμό μας, τον Όρμο Κορθίου.

Στην αρχή έχουμε μεγάλη ανηφόρα, βρισκόμαστε γρήγορα στα ψηλά. Βλέπουμε τώρα τη χερσόνησο της Χώρας να εισχωρεί βαθειά στη θάλασσα. Βλέπουμε και το ελικοδρόμιο. Είναι καλό να ξέρεις, ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης υπάρχει η δυνατότητα γρήγορης μεταφοράς σε νοσοκομείο της ηπειρωτικής χώρας. Ο σταθμός πρώτων βοηθειών του νησιού αποτελεί ωστόσο το πρώτο σημείο περίθαλψης. Το πόσο περιορισμένος είναι ο εξοπλισμός του θα το δω όμως τις επόμενες μέρες από πρώτο χέρι, όταν θα τον επισκεφθώ λόγω πονόλαιμου, που αποδεικνύεται ωστόσο σχεδόν ανάξιος λόγου.

Κάνουμε μια μικρή παράκαμψη για να περάσουμε από το χωριό Σινέτι. Και σταματάμε για καφέ σε ένα κεντράκι που είναι ανοικτό. Το μότο μας είναι: κάθε μέρα και γιορτή. Ακόμη και αν έχουμε καλύψει μόλις το ένα τέταρτο της διαδρομής μας.

Στη συνέχεια διασχίζουμε την υπέροχη κοιλάδα-ποταμιά Διποτάματα που οι πλαγιές της είναι γεμάτες «πεζούλες». Ο οργασμός της άνθισης μας μεθάει. Όπως σε σχεδόν όλες μας τις διαδρομές επικρατεί άκρα ησυχία. Ακούμε μόνο το βουητό των μελισσών και το θρόισμα των φύλλων στον άνεμο.

wanderer auf feldweg an steinmauer

Ξαφνικά ο καιρός ξανοίγει και έχουμε μια γενική άποψη του όρμου Κορθίου και της λαμπερής θάλασσας. Φτάνουμε στο όμορφο λιμανάκι νωρίς το απόγευμα. Έχει έναν μικρό πεζόδρομο που πλαισιώνεται από καταστήματα προϊόντων καθημερινής ανάγκης. Την ώρα αυτή η κίνηση είναι ελάχιστη. Η πρώτη μας αναζήτηση διαμονής είναι ανεπιτυχής. Ας πιούμε πρώτα έναν καφέ. Τελικά βρίσκουμε ένα τεράστιο δωμάτιο στο νεόκτιστο συγκρότημα «Augustis Suites» στο νότιο άκρο του χωριού και περνάμε μια ξεκούραστη νύχτα στα άνετα κρεβάτια.

blick auf dorf am meer entlang steinmauer

12 Μαΐου – 6η ημέρα – Διαδρομή 5 – περίπου 12 χλμ.

Και πάλι μας προσφέρεται ένα πλούσιο πρωινό. Αποτελεί την καλύτερη δυνατή βάση για τη σημερινή επίπονη διαδρομή που θα μας επαναφέρει στη Χώρα. Η πεζοπορία ξεκινάει στη σχεδόν επίπεδη πεδιάδα και κατά μήκος ενός ρυακιού. Συνεχίζει όμως μετά με απότομη ανηφόρα διαρκείας. Σήμερα ο ήλιος καίει και τα πόδια μου φλέγονται μέσα στα ορειβατικά μποτάκια. Βγάζω μια ενοχλητική φουσκάλα. Μακαρίζω τα τσιρότα για τις φουσκάλες που έχω μαζί μου.

wanderer auf strasse zwischen zypressen

Στην αρχή περνάμε από έναν μεγάλο, πλούσια διακοσμημένο περιστερώνα. Ήξερα μόνο τους τηνιακούς που είναι φημισμένοι για τον περίτεχνο διάκοσμό τους. Αλλά και στην Άνδρο υπάρχουν αρκετοί περιστερώνες. Αρχικά εξέτρεφαν εκεί οι ευγενείς ταχυδρομικά περιστέρια. Στη συνέχεια τα περιστέρια θεωρήθηκαν σημαντικός προμηθευτές κρέατος. Επιπλέον ήταν πολύτιμη η κοπριά τους για τις πεζούλες.

taubenhaus weißer turm

Στη διαδρομή μας συναντάμε και πάλι πηγές. Στο μεγάλο μας διάλειμμα καθόμαστε σε ένα πολύ ωραίο μέρος κάτω από έναν γεροπλάτανο στη σκιά της εκκλησίας στο Έξω Βουνί.

Η σημερινή διαδρομή, που μας πήγε από τη θάλασσα σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρων και στη συνέχεια μας γύρισε πάλι πίσω στη θάλασσα, με κούρασε, πονάνε τα κόκαλά μου. Χαίρομαι πολύ πίνοντας έναν δροσιστικό φραπέ στο εστιατόριο «Verde Andros» στον σταθμό λεωφορείων της Χώρας. Μας εξυπηρετούν εξαιρετικά ευγενικά, ενώ απολαμβάνουμε την υπέροχη θέα του βουνού που μόλις κατεβήκαμε.

Τώρα μένει μόνο να βρούμε ένα κατάλυμα στη Χώρα για τις επόμενες μέρες. Τελικά καταλήγουμε -κεντρικά αλλά σε ήσυχη τοποθεσία- στο μικρό και όμορφο συγκρότημα «Anemomiloi Andros Apartments». Το διαχειρίζεται η συμπαθής οικογένεια Μπαλογιάννη από την Αθήνα. Με μικρή πισίνα, τεχνητό χλοοτάπητα και έναν «φιλάνθρωπο» σκύλο, που δεν σταματά να φέρνει ως ένδειξη αγάπης πέτρες στα πόδια των δίποδων φιλοξενούμενων.

schlafender hund

13/14 Μαΐου 2019 – Ημέρα 7 και 8 – διάλειμμα

Τις επόμενες δύο ημέρες έχω ρεπό. Άρπαξα ένα γερό κρυολόγημα. Ταιριάζει τέλεια τώρα που είμαστε στη Χώρα. Αγοράζω φασκόμηλο και θαλασσινό αλάτι στο «Αμόργιον Άνδρος», ένα κατάστημα με ντόπια προϊόντα που προσφέρει καλές και αξιόπιστες συμβουλές. Κάνω εισπνοές και πίνω τσάι. Κοιμάμαι πολύ στο θαυμάσια άνετο κρεβάτι του στούντιό μας.

zeichnung von berglandschaft

Οι φίλοι μας συνεχίζουν την πεζοπορία πάνω στην «andros route». Ο άντρας μου εκμεταλλεύεται τις μέρες αυτές και απαθανατίζει σχεδιαστικά τον περίγυρό μας. Σε χαλαρούς περιπάτους ανακαλύπτουμε οι δυο μας την όμορφη παλιά πόλη της Χώρας με όλα τα υπέροχα κτήρια πλουσίων εφοπλιστών, ένα αρχιτεκτονικό πάντρεμα νεοκλασικισμού και κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής. Η αμμουδιά Λίδι στα ανατολικά της Χώρας είναι σχεδόν έρημη αυτή την εποχή. Το ίδιο ισχύει για την ξύλινη παράγκα στην άκρη του όρμου που λειτουργεί ως μπαρ.

strand mit dorf im hintergrund

Στα δύο μουσεία, το Αρχαιολογικό και το Σύγχρονης τέχνης, δεν έχει κίνηση, δίνουν μια κάπως παλαιομοδίτικη εντύπωση. Μερικά από τα σημαντικά έργα θα άξιζαν μια πιο προσεκτική παρουσίαση και μια πιο αναλυτική σήμανση. Από την επίσκεψή μας στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Γουλανδρή της Άνδρου μένει στη μνήμη μου κυρίως το έργο του εικαστικού Γιώργου Ζογγολόπουλου. Μετέωρες, λεπτεπίλεπτες ομπρελίτσες από σύρμα είναι το σήμα κατατεθέν του καλλιτέχνη που απεβίωσε το 2004 σε ηλικία 103 ετών.

Λίγες μέρες αργότερα, στο τέλος των διακοπών μας, συναντάμε και πάλι το έργο του καλλιτέχνη στην Αθήνα. Στον δημόσιο χώρο της βιβλιοθήκης του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (SNFCC) κοντά στον Πειραιά, παρουσιάζεται μια ατομική έκθεση του Ζογγολόπουλου. Το SNFCC αξίζει, είναι μια θαυμάσια, αξιόλογη επίσκεψη. Σε αντίθεση με το κέντρο της Αθήνας είναι μια όαση, με πάρκο, βιβλιοθήκη και θέατρο, σχεδιασμένο από τον επιφανή αρχιτέκτονα Renzo Piano.

Αλλά ας επιστρέψουμε στην Άνδρο. Στη ρεσεψιόν του καταλύματός μας ξεφυλλίζουμε ένα συναρπαστικό φωτογραφικό λεύκωμα για τους εσωτερικούς χώρους ορισμένων νεοκλασικών αρχοντικών του νησιού. Τι υπέροχα ντεκόρ και έπιπλα! Αμέσως μας δημιουργείται η επιθυμία να επισκεφτούμε το εσωτερικό κάποιας από τις βίλλες και ρωτάμε την οικογένεια Μπαλογιάννη εάν υπάρχει η δυνατότητα αυτή. Επισήμως δυστυχώς όχι. Οι οικοδεσπότες μας προσπαθούν να οργανώσουν μια επίσκεψη για μας. Αλλά δεν είναι αρκετός ο χρόνος για να πάρουμε μια άδεια. Οπωσδήποτε όμως την επόμενη φορά.

15 Μαΐου – 9η ημέρα – Διαδρομή 1 – περίπου 7 χλμ.

Χωρίς να έχει αποκατασταθεί τελείως η υγεία μου τολμώ την επόμενη μέρα μια μικρότερη διαδρομή περίπου 7 χιλιομέτρων, χωρίς μεγάλα ανεβοκατεβάσματα. Μια συμπαθής οδηγός ταξί μας πηγαίνει πέρα από τη Μεσαριά. Αρχίζουμε την πεζοπορία. Ακολουθώντας ένα αρδευτικό φρεάτιο μπαίνουμε στον κήπο της Εδέμ: κατακόκκινες παπαρούνες, θάμνοι και δέντρα με πυκνό πράσινο. Είμαι ευτυχισμένη και χαρούμενη που βρίσκομαι πάλι στη φύση. Νιώθω τις δυνάμεις μου να επιστρέφουν.

wanderer am blumenweg

Σύντομα φτάνουμε στους Μένητες. Και εκεί –στη μέση του μικτού δάσους– υπάρχει ένας μικρός καταρράκτης και μια βρύση απ΄ όπου το νερό ξεχύνεται από λεοντοκεφαλές. Είμαστε τελείως μόνοι.  Αργότερα πρέπει να αποφασίσουμε σε ποιό από τα δυο ανοιχτά μαγαζιά θα πιούμε τον καφέ μας.

quellen an steinmauer

Στην ακόλουθη διαδρομή βλέπουμε σε ένα βοσκότοπο ένα νεογέννητο κατσικάκι και είμαστε μάρτυρες των πρώτων λεπτών της ζωής του. Το στεγνώνει ακόμη η μάννα του. Είμαστε συγκινημένοι.

Γενικά είναι μια πολύ όμορφη, χαλαρή βόλτα που μας φέρνει, μέσω της Λάμυρας και της Υψηλού, πίσω στη Χώρα. Συναντήσαμε πολλούς οικισμούς, εγκαταλειμμένα αλλά και κατοικημένα σπίτια με προσεγμένους κήπους. Και όπως πάντα πολυάριθμα ρυάκια και κτιστές πηγές.

16 Μαΐου – 10η ημέρα – Διαδρομή 9 / 11α / 11 – περίπου 12 χλμ.

Οι υπόλοιπες αποσκευές μας παραμένουν στους Ανεμόμυλους. Το επόμενο βράδυ θα επιστρέψουμε στη Χώρα για το Σαββατοκύριακο και τις επόμενες εξερευνήσεις μας. Με το ταξί φτάνουμε στον Άνω Πιτροφό, τη σημερινή μας αφετηρία. Το εκεί Μουσείο Ελιάς είναι δυστυχώς κλειστό.

blick auf berg mit wolke

Τα πρώτα τρία χιλιόμετρα είναι αρκετά ανηφορικά. Το υψηλότερο σημείο της διαδρομής μας βρίσκεται στους πρόποδες του Πέταλου και έχει υψόμετρο 580 μέτρων. Έχουμε τη δυνατότητα να κατεβούμε μέχρι την ακτή. Εκεί βρίσκεται η αρχαία Παλαιόπολης που κάποτε ήταν η πρωτεύουσα του νησιού. Υπάρχουν ανασκαφές και ένα μουσείο. Αλλά ενόψει του σημερινού καύσωνα δεν θα ήταν καλή επιλογή. Αρχίζουμε να κατεβαίνουμε σταδιακά παράλληλα με την ακτή, απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα της θάλασσας μέχρι να φτάσουμε στο Μπατσί αργά το απόγευμα. Χαίρομαι πολύ για το δροσερό ποτό που θα πιώ σε μια καφετέρια πριν πάρουμε το ταξί της επιστροφής για το «Andros Holiday Hotel» στο Γαύριο.

Εκεί μας περιμένουν δύο μεγάλα δωμάτια με ακόμα μεγαλύτερες βεράντες. Δεν θα κολυμπήσω, αλλά θα βλέπω από ψηλά τους άλλους στη μεγάλη πισίνα. Μέσα σε πέντε λεπτά με τα πόδια θα μπορούσαμε βέβαια να βρεθούμε από το ξενοδοχείο και στην παραλία. Περνάμε το τελευταίο μας βράδυ στο «Πάμε Βαγγέλη».

17 Μαΐου – 11η ημέρα – Διαδρομή 15/15 α – περίπου 8 χλμ.

Είναι υπέροχο το χαλαρό πρωινό στη βεράντα του ξενοδοχείου με θέα τη θάλασσα. Μέχρι την αναχώρηση του πλοίου για την Ραφήνα στις 4 μ.μ. έχουμε ακόμη αρκετό χρόνο για μια μικρή πεζοπορία. Τις αποσκευές μας τις αφήνουμε στο πρακτορείο. Έτσι απολαμβάνουμε για άλλη μια φορά τα λουλουδιασμένα με χιλιάδες είδη φυτών λιβάδια. Οι φραγκοσυκιές μας εμπνέουν. Θάμνοι αγριολεβάντας πλαισιώνουν το μονοπάτι. Με την υπέροχη πανοραμική θέα του κόλπου του Γαυρίου ολοκληρώνουμε τη σημερινή μας διαδρομή και συνοδεύουμε τους φίλους μας στο πλοίο.

blühender thymian

Εμείς έχουμε άλλες δύο μέρες. Παίρνουμε το λεωφορείο για τη Χώρα. Το δωμάτιό μας στους Ανεμόμυλους έχει γίνει το δεύτερο σπίτι μας. Μας κακοφαίνεται που είμαστε πια μόνο δύο άτομα στην ψαροταβέρνα «Τα Μπινελίκια». Δεν μπορούμε όπως συνήθως να παραγγείλουμε πολλά πιάτα για να τα δοκιμάσουμε όλα. Μας λείπει «η παρέα» – τι θαυμάσια έννοια που έχει αυτή η ελληνική λέξη!

18 Μαΐου – 12η ημέρα – Διαδρομή 10/10 α – περίπου 2 χλμ.

Πάμε με το ταξί μέχρι την Κάτω Υψηλού για την τελευταία μας πεζοπορία. Στην ποικιλομορφία της διαδρομής προσθέτονται σήμερα και μερικές άλλες ιδιαιτερότητες. Πολύ σύντομα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νεοκλασική έπαυλη, τον Πύργο Αθηναίου, που αναφέρεται και στις πινακίδες πεζοπορίας. Ξεθωριασμένα μεγαλεία. Η δεινή κατάσταση του οικήματος είναι θλιβερή. Προφανώς κανείς δεν νοιάζεται πια για το ακίνητο. Σοβάδες και γυψομάρμαρα καταρρέουν. Οι ψηλοί κάκτοι αρχίζουν να πολιορκούν το κτίσμα.

altes gebaeude von kakteen ueberwachsen

Βλέπουμε αράχνες του κήπου (araneusangulatus) στους ιστούς τους. Μια κερασφόρος οχιά βρίσκεται εν εγρηγόρσει, της χαλάμε την ησυχία της και αποδρά μόλις πλησιάζουμε. Στη διάρκεια της αυθόρμητης παράκαμψής μας με κατεύθυνση τον παλιό οικισμό Άνω Ευρουσές, συναντάμε πολλά φίδια. Μερικά είναι ορατά, άλλα παραμένουν αόρατα. Ακούμε ξανά και ξανά το θρόισμα στα πεσμένα φύλλα της βελανιδιάς. Η κλίση γίνεται απότομη και το έδαφος γλιστρά. Δεν βρίσκουμε τον οικισμό. Αποφεύγουμε παραπάνω συναντήσεις με φίδια και παίρνουμε μια παράκαμψη. Με βήμα ταχύ επιστρέφουμε στο δρόμο και το σημείο εκκίνησης της μικρής κυκλικής διαδρομής μας. Η λεία επιφάνεια της ασφάλτου μας επιτρέπει να ξεκολλήσουμε επιτέλους τη ματιά μας από το έδαφος και να απολαύσουμε τη θέα.

Aquarellblock mit Zeichnungen der Lanschaften

Το διάλειμμα το περνάμε σήμερα σε ένα ρυάκι. Βουτάμε τα πόδια στο νερό. Δεν συναντάμε ψυχή. Αντ΄ αυτού βλέπουμε μια πράσινη σαύρα (lacerta bilineata) καθώς και μια άγνωστη σε εμάς μεγάλη και εντυπωσιακή ακρίδα με το επιστημονικό όνομα bradyporus callimenus. Αργά το απόγευμα φτάνουμε στα Αποίκια. Αποζητούμε να καθίσουμε άλλη μια φορά στην βεράντα του «Sariza Spring Hotel» για έναν κρύο φραπέ. Αλλά το μπαρ είναι κλειστό. Είμαστε σίγουροι ότι θα πάρουμε την άγουσα χωρίς δυναμωτικό καφέ. Είναι λοιπόν μεγάλη η χαρά μας όταν ανακαλύπτουμε λίγα μέτρα πιο πέρα στον κεντρικό δρόμο ανοικτό το κέντρο «Tου Παριανού».

gläser mit eiskaffee

Μετά από ένα σύντομο διάλειμμα έχουν ξαναγεμίσει οι μπαταρίες μας ώστε να ξυπνήσει πάλι η περιέργειά μας για ό,τι συναρπαστικό συναντήσουμε στο δρόμο μας τα τελευταία πέντε χιλιόμετρα μέχρι τη Χώρα. Για παράδειγμα για έναν τεράστιο ερειπωμένο μύλο. Ή την «Φάμπρικα» στις Στενιές, ένα πρωτοποριακό για την εποχή του εργοστάσιο ζυμαρικών. Το μέρος αυτό θα έσφυζε παλιά από ζωή! Διαβάζω ότι από το 1864 μέχρι το 1923 το εργοστάσιο λειτουργούσε αποκλειστικά με τη δύναμη του νερού. Ήταν ο μεγαλύτερος κατακόρυφος νερόμυλος των Βαλκανίων και σε θέση να επεξεργαστεί μέχρι και 36 τόνους σιτάρι την ημέρα – και να παράγει την αντίστοιχη ποσότητα ζυμαρικών. Έκλεισε το 1936. Σήμερα βρίσκεται σε κατάσταση διάλυσης. Ίσως υπάρχουν σχέδια για τη μεταποίηση του χώρου σε μουσείο, ποιός ξέρει, τον φαντάζομαι ως κέντρο τεκμηρίωσης και απεικόνισης της πάλαι ποτέ παραγωγής. Δίχως άλλο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα κέντρο τουριστικού ενδιαφέροντος.

muehlrad einer wassermuehle

Αμέσως μετά ακολουθεί ένας μακρύς και ψηλός «παραδοσιακός», πλην νεόδμητος, μαντρότοιχος. Τι να βρίσκεται από πίσω; Στο τέλος του τοίχου βρισκόμαστε μπροστά από μια κλειστή πύλη με την επιγραφή «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος». Είναι μονή; Στη δορυφορική προβολή των googlemaps διακρίνω μεταξύ των άλλων γήπεδο του τένις και του μπάσκετ και μια πισίνα.

Μετά την τελευταία, μικρή ανάβαση φτάνουμε στο εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας. Τώρα έχουμε τη Χώρα πιάτο μπροστά μας, λουσμένη στο ζεστό φως του δειλινού. Μαζί και τις δύο λευκές δεξαμενές πετρελαίου της ΔΕΗ, που φαίνονται από μακριά. Μετά από συνολικά εννιά ώρες και μετά τα όσα πολλά είδαμε και βιώσαμε, φτάνουμε εξαντλημένοι και ευτυχισμένοι στη θαλπωρή του δωματίου μας. Καταβάλλουμε προσπάθεια μετά το ντους και παίρνουμε ξανά τους δρόμους. Πείνα και όρεξη μάς βάζουν σε κίνηση.

19 Μαΐου – 13η ημέρα – Χώρα

Αφιερώνουμε στη Χώρα την τελευταία μας μέρα στην Άνδρο. Η ανακάλυψη της ημέρας είναι το παλιό νεκροταφείο, όχι πολύ μακριά από το κατάλυμά μας. Έχει επιβλητικά ταφικά μνημεία, μικρούς αρχαιότροπους ναούς με πολλά ανάγλυφα πλοία που ανήκουν σε οικογένειες εφοπλιστών.

friedhof mit weissen grabsteinen

20 Μαΐου – 14η ημέρα – Επιστροφή στην Αθήνα

Δεν είναι εύκολος ο αποχαιρετισμός. Μετά από επτά ημέρες στη Χώρα ανήκουμε σχεδόν στην κοινωνία της. Στο δρόμο μας χαιρετούν, μας ρωτούν τί κάνουμε.

Στο πρωινό δίνουμε στο σκύλο του σπιτιού μερικά χάδια παραπάνω, σαφώς τα απολαμβάνει. Στη συνέχεια παίρνουμε όλα μας τα υπάρχοντα στον ώμο και κλείνουμε την εδώ παραμονή μας με έναν τελευταίο καφέ στο «Verde Andros». Απολαμβάνουμε ξανά την υπέροχη θέα. Το μικρό δημοτικό λεωφορείο μας μεταφέρει αργότερα στο Γαύριο. Εκεί έχουμε ακόμη λίγο χρόνο για μια σαλάτα στο «Πάμε Βαγγέλη» και ένα μικρό κοκ για επιδόρπιο. Είναι μια σπεσιαλιτέ του μαγαζιού, φρεσκοψημένη από τη Γαλλίδα γυναίκα του Βαγγέλη.

Το πλοίο αναχωρεί στις 4 μ.μ. Καθώς το νησί χάνεται αργά στην ομίχλη του Αιγαίου δεν καταφέρνω να συγκρατήσω μερικά δάκρυα του αποχαιρετισμού. Οι θαυμάσιες διακοπές μας στην Άνδρο τέλειωσαν…

Κείμενο και φωτογραφίες: Doris Wieler. Μετάφραση: Α. Τσίγκας. Όλες τις φωτογραφίες για την πεζοπορία στην Άνδρο θα βρείτε εδώ: https://weitblickreisen.jalbum.net/2019_Andros_Wandern/. Η ιστοσελίδα της συγγραφέα: www.weitblickreisen.de.

Κι άλλες λεπτομερείς περιγραφές πεζοποριών της Doris Wieler στο diablog.eu: Βάλασμο για όλες τις αισθήσεις για το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 στην Πελοπόννησο και Πεζοπορία στην Κάρπαθο – από το νότο στον βορρά. Χρήσιμο για πεζοπορίες στην Άνδρο: www.androsroutes.gr.

Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)

Σχολιάστε